dziesięciu obecnych prałatów, „z powodu nagłej potrzeby i dla usprawiedliwienia Papieża, jednak bez żadnego udziału w oskarżeniu stawioném Papieżowi.“ Zatém Filip dla przyprowadzenia do skutku powszechnego soboru, pisał do Włoch, Hiszpanji i Portugalji; B. zaś, na konsystorzu w Anagni 15 Sierp. 1303 r., przysięgą oczyścił się ze wszystkich czynionych mu zarzutów i miał zamiar wydać nowy dekret ekskommunikacyjny, Super Petri solio, datowany 6 Września, gdy przez Wilhelma Nogareta i Sciarrę Colonna napadnięty w Anagni, do niewoli wzięty został. Ci dwaj, pod pozorem zawiązania negocjacji, przybyli do Włoch, ukartowali spisek w Anagni, pozyskali sobie żołnierzy i 7 Września opanowali pałac papiezki z okrzykiem: „Śmierć Papieżowi Bonifacemu! Niech żyje król francuzki!“ Gdy B. ujrzał się tak niespodzianie zaskoczony, oświadczył, iż zdradzony jak Chrystus, chce umrzeć jak Papież, i natychmiast, przywdziawszy się w szaty pontyfikalne, włożywszy tjarę na głowę, zasiadł na tronie papiezkim. Nie zaimponowało to jednak Nogaretowi, który przystąpił do Papieża, oświadczając mu wyniośle, że z rozkazu Filipa przybył dla poprowadzenia go na sobór do Lyonu. — „Przynajmniej, odrzekł Papież, że potępi mnie nie kto inny, tylko pataryni.“ Była to obelżywa nazwa, dawana albigensom, a sarkazm padał prosto na głowę Nogareta, którego przodek był jako heretyk spalony. Nogaret oniemiał, lecz Colonna, uniesiony gniewem, zasypał Bonifacego zniewagami. Niektórzy historycy dodają, że uniesienie swoje posunął do tego stopnia, iż uderzył Papieża rękawiczką w policzek. Rzecz to jednak niepewna. Tak niegodziwe jednak względem siebie zachowanie, wycisnęło łzy Bonifacemu. W własnym domu był więźniem przez trzy dni. Po trzech dniach mieszkańcy Anagni, pochwyciwszy za broń, po żwawej bitwie z żołnierzami, pozostawionymi na straży, wyswobodzili Papieża. Papież przeniósł się do Rzymu, gdzie miał zamiar zwołać sobór, ale Opatrzność zrządziła inaczej. Bonifacy, w czasie trzydniowego swego więzienia, nie przyjmował pokarmów, z obawy otrucia. Ostatnie wypadki i głód ten trzydniowy wywołały gorączkę, która go zabrała ze świata w przeciągu miesiąca. Um. 11 Paźdz. 1303 r. Pochowany w kościele św. Piotra, przy przebudowaniu którego 1605 r. znaleziono ciało jego zupełnie nienaruszone. Benedykt XI po nim nastąpił. W 1300 r., na podstawie stoletniej tradycji, bullą z d. 22 Lutego ogłosił odpust całkowity dla krajowców, którzy przez 30, a dla cudzoziemców, którzy przez 15 dni pewne kościoły Rzymu odwiedzać będą. Ztąd powstał jubileusz, którego powrót z początku na 50, potém na 25 lat naznaczono. Wyłączeni z tego odpustu byli ci, którzy Saracenom broni dostarczali, Fryderyk sycylijski i jego stronnicy, Genueńczycy, ich sprzymierzeńcy i rodzina Colonna. Nadzwyczajna była liczba pielgrzymów ze wszystkich krajów, a drobna tylko jałmużna w kościele św. Piotra dała summę 50,000 czerwonych złotych. Dla tych, którzy w Rzymie lub na drodze zachorowali, ogłosił B. odpust ważnym, a dla tych, którzy nie mogli przybyć wcześniej, przedłużył czas odpustu do Wielkanocy 1301 r. — Oprócz Liber sextus Decretalium, przytaczamy jeszcze następujące jego autorskie prace: De regulis juris; 2 Sermones de canonisatione Ludovici IX; De indulgentiis anni Jubilaei; modlitwy: Ave Virgo Gloriosa i Deus qui pro redemtione mundi etc. W Bullarium M. znajduje się dziesięć konstytucji, a u Mansi dwa listy Bonifacego VIII. Cf. a. Nogaret. — Bonifacy IX, Piotr Tomacelli ur. w Neapolu z ubogiej ale starożytnej rodziny, jako
