Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 199.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
186
Berengjusz.

po tylu przemianach losu, na nowo królem obrany, pogodził się z Angilbertą, matką Lamberta. Tymczasem wkroczył do Włoch Ludwik, król burgundzki, syn Bozona, a synowiec Karola Łysego. Ludwik, zmuszony do odwrotu przez Berengarjusza, korzystając ze strasznego napadu Węgrów na Włochy i z nieporozumień między Berengarjuszem i Adalbertem II, margrabią Toskanji, zwyciężył pierwszego, zajął Włochy i otrzymał koronę cesarską od Benedykta IV (901 r.). Panowanie cesarza Ludwika III trwało do 905, w którym, napadnięty przez Berengarjusza w Weronie, został przez niego oślepiony i w takim stanie napowrót do Niemiec wyprawiony, gdzie um. r. 917. Srogi los nieszczęśliwego cesarza odjął, na niejaki czas, jego następcom ochotę do przedsiębrania wypraw na Włochy. Tymczasem walka o tron papiezki trwała dalej: przywłaszczyciel Krzysztof został strącony (904 r.), a jego miejsce zajął Sergjusz III, który poprzednio (898 r.) przed Papieżem Janem IX uchodzić musiał. Węgrzy znowu wtargnęli do Włoch, Saraceni zdobyli zamek Fraxinetum, na pograniczu między Włochami a Prowancją, i zbudowali warownię nad r. Garigliano, zkąd spustoszenia i trwogę roznosili po południowych Włoszech. Tylu nieszczęściami trapieni mieszkańcy Włoch, zwracali się już nawet do cesarza konstp. Leona Filozofa, z prośbą o pomoc przeciwko niewiernym. Lecz od wstąpienia na tron papiezki Jana X, poprawiło się nieco ich położenie. Jan X, trzeci następca Papieża Sergjusza, potrafił koniec położyć rosterkom miast i książąt włoskich, pogodził się z Berengarjuszem i, w połączeniu z nim i Alberykiem, margrabią Comerino, zburzył saraceńską warownię nad Garigliano, a następnie ukoronował Berengarjusza na zachodniego cesarza rzymskiego. Tym sposobem odwrócone zostało od Włoch niebezpieczeństwo podboju bizantyńskiego. Pomimo to, nowe zamieszki wybuchły w krótce w rozmaitych miejscach półwyspu. W kilka lat potém Jan X padł ofiarą knowań Marozji (928), a z jej stronnictwem, wzmocnioném przez przyłączenie się margr. Alberyka, nadaremnie walczył margr. Piotr, brat Papieża. Berengarjusz (919 r.) zwyciężył Gwidona, księcia Toskanji (którego matka Berta, córka króla Lotarjusza II i głośnej Waldrady, była także matką Hugona, króla burgundzkiego, a później i włoskiego), lecz utracił żonę Bertilję, którą otruli jego przeciwnicy. W 921 r. utworzyło się nowe sprzysiężenie przeciwko niemu; na którego czele stał własny jego zięć Adalbert, margrabia Ivrei. Rudolf II, król górnej Burgundji, wkroczył do Włoch, celem odebrania Berengarjuszowi korony włoskiej. B. przy pomocy Węgrów poskromił zbuntowanych magnatów, lecz, pomimo to, zaledwie mógł się trzymać za murami Werony, kiedy Rudolf głowę swoją koroną lombardzką wieńczył w Pawji 922 r. Odzyskawszy siły, Berengarjusz stoczył bitwę ze swoim przeciwnikiem pod Fiorenzuola, niedaleko od Piacenzy, 29 Lipca 923 roku. Wojska Rudolfa, na głowę porażone, już się cofały z placu walki, gdy hr. Bonifacjusz, następnie margr. Spoleto i Comerino, niespodziewaném natarciem pobił Berengarjusza. Berengarjusz uciekł z rozbitkami do Werony. Kiedy Rudolf powrócił do Burgundji, cesarz powołał na pomoc Węgrów i nowa walka miała wybuchnąć, gdy Berengarjusz, w czasie porannej modlitwy, przez jednego z dworzan, któremu kiedyś życie darował, zamordowany został (w Marcu 924 roku). Był on ostatnim cesarzem z dynastji Karolingów, jedynym z potomków Karola W. we Włoszech, który koronę cesarską piastował. Odtąd już