Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 197.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
184
Barea. — Berendt.

drodze między Hierapolis i Antjochją, w równej prawie od obu miast odległości (Procopius, Bell. persic. l. 2 c. 7. Cf. Cellarii, Notitiae orbis antiq. II 261). Powszechnie utrzymują, że jest to dzisiejszy Alep (Haleb, v. Aleppo). Św. Hieronim u zamieszkałych w tej Berei Nazarejczyków znalazł hebrajską Ewangelję (z św. Mateusza). Podczas wojen krzyżowych, ponieważ Antjochja była zajęta przez krzyżowców, Seldżukowie w Alepie założyli swoją stolicę. Dziś jeszcze to miasto jest w dobrym, kwitnącym stanie: liczy do 100,000 mieszkańców, między którymi jest 1/5 chrześcjan (ormjan unitów około 5,000, nieunitów przeszło 200, katolików syryjskiego obrządku przeszło 800 rodzin, maronitów 1,500, katolików greckiego obrządku 700 (melchitów), łacińskiego obrządku przeszło 500), 1/10 żydów, reszta mahometan; ma 100 meczetów, a 5 kościołów. Jest stolicą arcybiskupa melchickiego i ormjańskiego unickiego; rezydencją wikarjusza apostolskiego Syrji (od roku 1760), który zarazem jest legatem papiezkim na Syrję i Fenicję. Są tu lazaryści, kapucyni; franciszkanie mają swój klasztor; karmelici obsługują tutejszy szpital chrześcjański. — 3. B. po grecku tak samo jak poprzednia; Vulg. Beroea, u innych niektórych pisarzy Φέροια, miasto w Macedonji, niedaleko Pella, u stóp góry Bermius (Plinius, Hist. natural. l. 4 c. 17), w południowo-zachodniej stronie od Tessaloniki. Św. Paweł, z Silasem i Tymoteuszem, opowiadał tu Ewangelję i znalazł dobre przyjęcie u żydów i pogan; ztąd udał się do Aten, zostawiwszy w Berei dwóch wspomnianych towarzyszów. Sosipater, także towarzysz św. Pawła, ztąd pochodził. Act. 17, 10.... 20, 4. Później Berea ta zwała się Irenopolis (Cellarius, op. c. I 666). Pierwszym biskupem miał tu być Onesimus, uczeń św. Pawła (Le Quien, Oriens. Christ. II 123 et 71); biskupi Berei należeli do metropolji tessalonickiej. Dziś nazywa się to miasto Kara-feria, lub Veria; ma do 8,000 mieszkańców i jest stolicą arcybiskupa greckiego. Tak ta, jak i poprzednia (pod n. 2) Berea, pisze się niekiedy Βέῤῥοια, łac. Berrhoea, v. Berhoea.X. W. K.

Berendt Jędrzej, biskup nominat, sufragan mohilewski, urodzony w Warmji 1743. Uczył się w Brunsberdze, potém w Wilnie, gdzie został jezuitą r. 1751. Obeznany z medycyną, a miłosiernego serca, był opiekunem, dobroczyńcą i bratem ubogiej młodzieży szkolnej. Gdy przeniesiony był z Wilna do Nowogródka, o milę przeprowadzała go biedna młodzież, z płaczem i żalem. Po dwóch latach przeniesiono go na nauczycielstwo do Mińska. Uczył tu prywatnie zdolniejszych, z warunkiem, aby ci uczyli młodszych od siebie. Odbywszy nareszcie teologiczne studja w Wilnie, wysłany był na nauczyciela filozofji i matematyki do Połocka. Pod owe czasy (1767) upowszechniało się w tamtych stronach szczepienie ospy. Berendt pierwszy na Białej Rusi wziął się do zwalczania przesądu, namawiał chłopów, żeby przynosili dzieci i sam zaszczepił ospę małemu Szantyrowi Stanisławowi, znanemu później prałatowi. Był rektorem w kollegjum w Mścisławiu, gdy nastąpiła kasata zakonu; wówczas został proboszczem w tém mieście. Siestrzeńczewicz, jeszcze jako sufragan ks. Massalskiego, biskupa wileńskiego, sprowadził go do Mohilewa, a gdy utworzyła się kapituła metropolitarna, został kanonikiem mohilewskim i oficjałem. Umiał Berendt na tém stanowisku utrzymać charakter nieskazitelny, zdołał nawet usunąć szambelanowę, krewnę arcybiskupa, która się do spraw djecezjalnych mieszała. Kiedy Siestrzeńczewicz