Przejdź do zawartości

Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 089.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
82
Bazyljanie.

dzie Złoczowskim i w Jaworowie (od 1621 r.), w obwodzie Przemyskim; zakonnic 12, z których 2 były dyrektorkami szkół żeńskich, 5 nauczycielkami szkół przemysł., 2 naucz. szkół miejskich. — Oddawna reguła św. Bazylego rozszerzyła się na Zachodzie, i już za życia tego świętego miała być przyjętą w Neapolu, w klasztorze św. Marcjana. W tém królestwie liczyli bazyljanie w kwitnących swych czasach przeszło 500 klasztorów, z których większa część później przyjęła regułę św. Benedykta. Ale pod koniec XVI w. musiała bardzo upaść u bazyljanów klasztorna karność w Kalabryi, Sycylji i państwie Kościelném, skoro Grzegorz XIII r. 1573 musiał przedsiębrać surowe środki do jej podniesienia. W prowincjach tych przyjęli bazyljanie wiele z rytu łacińskiego (w Credo dodają wyrazy qui ex Patre Filioque procedit), a w niektórych nawet klasztorach całkowicie poszli za rytem łacińskim. Podług breve Pawła V, z 15-go Maja 1620 r., jenerał tego zakonu nie mógł dłużej nad 6 lat piastować swego urzędu. Ubranie tych bazyljanów nie różni się wiele od ubrania benedyktyńskiego. O bazyljanach włoskich, ob. Piotra Pompiljusza Rodota, Dell’origine, progresso e stato presente del rito greco in Italia, Roma 1758; Sciommari, Note ed osservazioni istoriche spettanti insigne badia di Grottaferrata, Roma 1728. W Hiszpanji także oddawna reguła św. Bazylego była upowszechniona, ale ustąpiła ona zwolna miejsca regułom: św. Izydora, św. Fruktuoza, a później św. Benedykta. Dopiero znowu, za pontyfikatu Pawła IV, biskup z Jaen dał ją kilku zakonnikom swojej djecezji, którzy osiedli na pustyni Sta-Maria d’Oviedo, i Papież Pius IV roku 1561 połączył ich w jedną kongregację z włoskimi bazyljanami. W tych też czasach Mateusz delia Fuente, w Tardon, w djecezji Kordowa, wespół z kilku pustelnikami przyjął regułę św. Bazylego; pustelników tych Grzegorz XIII, Papież, połączył z zakonnikami w Oviedo i poddał pod zwierzchnictwo włoskiego jenerała. Wkrótce jednak życie duchowe tak dalece w tych klasztorach upadło, że już r. 1602 Klemens VIII musiał nalegać na zaprowadzenie reformy (Bullae Gregorii XIII et Clemeutis VIII sup. reductione monast. ord. S. B., Romae 1579 et 1593). Nieporozumienia, powstałe z powodu zbytniej surowości reguły, Papież Klemens VIII r. 1605 w ten sposób załatwił, że zostawił zakonnikom dowoli przyjęcie reformy, pozwalając jednak tylko reformowanym przyjmować nowicjuszów. O bazyljanach hiszpańskich, ob. Alfons Clavel, Antiquedad de la Religion de S. Basil. — W Azji kościół melchicki, w okolicach Libanu, liczy około 200 członków tego zakonu, którego główny dom znajduje się w dawnym Sydonie (dzisiaj Said), a w okolicy znajduje się jeszcze sześć innych domów reguły św. Bazylego. — Większa część jednak całego zakonu bazyljanów należy do dyzunitów. — Bazyljanki, jakeśmy wyżej wspomnieli, wprzód powstały niż męzka gałąź tego zakonu; założycielką ich była św. Makryna, siostra św. Bazylego. Na jej to prośbę, pobożna jej matka zbudowała dom klasztorny pod Iborą, w Poncie, gdzie Makryna aż do swojej śmierci (r. 379) była przełożoną. Brat jej miał zwierzchnictwo tak nad tym domem, jak nad wszystkiemi klasztorami żeńskiemi, które wkrótce w wielkiej liczbie powstały. Prześladowanie Konstantego Kopronyma zadało im, podobnie jak i męzkim klasztorom, cios nie mały. Dalsze też ich dzieje połączone są z historją męzkiego zakonu. Na zachodzie zakonnice te wiele miały klasztorów w królestwie Neapolitańskiém i Sycylji, gdzie pierwotnie modliły się po grecku, dopóki im Papież Aleksander VI nie po-