p. 817.... 830). Kantakuzen twierdzi, że najprzód Barlaam przedstawił swoją skargę synodowi, przeciw której wystąpił Palamas, stając w obronie hezychastów, szczególniej co do kwestji dotyczącej światła niestworzonego, i złożył memorjał usprawiedliwiający zakonników z góry Athos. Widząc, że hezychaści brali górę i skłoniony przez marszałka dworu (δομέστιχος μέγας), t. j. tegoż samego Kantakuzena, Barlaam wyznał, iż nie miał racji, że nie przez złość, ale błędnie powstał przeciwko zakonnikom, że wreszcie i on sam uznaje światło niestworzone. Naówczas Palamas i inni hezychaści uściskali Barlaama, cesarz i patrjarcha zalecili pokój obu stronom i skończył się synod. Ten stronniczy opis przyjaciela hezychastów sprostował nieco Nicefor, należący do przeciwnego obozu: zapewnia on, że trjumf hezychastów nie był tak zupełny. Cesarz, nie chcąc sprawy rozmazywać, nie pozwolił soborowi rozpoznawać głównych zarzutów przeciwko hezychastom; miał bowiem zamiar stłumić ją w cichości. Nie długo jednak potém umarł, nie miał więc czasu zamiaru swego przeprowadzić. Barlaam jednak, ponieważ mu nie pozwolono udowodnić jego oskarżeń, został bardzo zawstydzony (Niceph. Gregor. XI c. 10 p. 557....). To drugie opowiadanie trzyma środek pomiędzy pierwszém Kantakuzena i objaśnieniami, danemi w tej sprawie przez patrjarchę. Patrjarcha ogłosił je urzędownie nieco po ukończeniu synodu, celem zawstydzenia palamitów i hezychastów, którzy się chełpili z tego, jakoby ich doktryna zyskała potwierdzenie synodu. Na dwa tylko punkta zgodził się synod, a mianowicie, co do światła niestworzonego, które otaczało Zbawiciela w czasie Przemienienia, i na modlitwę: „Panie Jezu Chryste, Synu Boga, zmiłuj się nad nami.“ I dla tego, z powodu tych dwóch punktów, Barlaam został zganiony, jako złośliwy oskarżyciel i pozbawiony prawa wnoszenia skarg na przyszłość. Co do palamistów, odłożono na inny czas osądzenie ich nauki i praktyk, a tymczasem nakazano im milczenie. Ale Palamas nie przyjął tej klauzuli, nie zważał na żadne zakazy kościelne, został więc ekskomunikowany, wraz z Hypopsefjuszem z Monembazji. Patrjarcha Jan sam ogłosił ekskommunikę. Przegraną jednak swoją z hezychastami Barlaam tak żywo i boleśnie był dotknięty, że opuścił na zawsze Grecję, udał się do Włoch i został katolikiem; poczém otrzymał bibljotekarstwo u króla neapolitańskiego, następnie biskupstwo geracyjskie, także w Neapolitańskiém i umarł r. 1348. Jak przedtém w wielu swoich pismach powstawał przeciwko Kościołowi katolickiemu, tak później pisał wiele w obronie tegoż Kościoła, i z taką gorliwością zajmował się sprawami Kościoła, iż Henryk Kanizjusz i inni uczeni mniemali, że było dwóch pisarzy tego imienia. Ale Leon Allacjusz (l. c. p. 824 sq. 839 sq.), a po nim Kazimierz Oudin, w specjalnej rozprawie p. t. de Barlaamo (Commentar. de Scriptor. eccl. t. III p. 814, 828) dowiedli, że to była jedna i ta sama osobistość, która w różnym czasie tak różną odgrywała rolę. Dzieła Barlaama znajdują się w części przedrukowane u H. Kanizjusza, Lection. antiq. t. IV ed. Basnag. Raynald pomieścił z nich wyjątki, w swojej kontynuacji Roczników Baronjusza pod r. 1339, n. 38 sq. Ich spis znajduje się u Leona Allacjusza (l. c. p. 825 sq. i 840) i u Kazimierza Oudin (l. c. p. 824 sq.). Oddalenie się Barlaama z Grecji nie załatwiło sprawy hezychastów. Cesarz Andronik, zmarły zaraz po synodzie odbytym w r. 1341, przekazał koronę swojemu synowi Janowi Paleologowi, mającemu wówczas lat 9. Rządy państwa dostały się wdowie
