HASZYSZ CZARNEGO LĄDU
Szerokie zainteresowanie, jakim zawsze cieszyła się w Polsce powieść egzotyczna, niemal w całości zaspokajane było dotychczas wyłącznie literaturą przekładową. Polska dopiero od niedawna wypływać zaczęła na dalekie szlaki wodne; jednym z plonów tego zjawiska są narodziny prawdziwej polskiej powieści egzotycznej.
Świat, w którym porusza się i obraca bohater powieści A. Dębczyńskiego, jest przede wszystkim światem prawdziwym. Postacie i życie dalekich faktorii belgijskiego Konga oddane są w tej powieści z niewątpliwą znajomością terenu, bez cienia owego fałszywego egzotyzmu, który tak często towarzyszy powieściom pisanym przy biurku. Ze znakomitą subtelnością i wnikliwością potraktowane zostały postacie tubylców, świetnie zarysowana postać głównego bohaera — polskiego kolonisty, mocno postawione figury emisariuszy eksploatacyjnych kompanii. A nad wszystkim tym unosi się duszny, tropikalny opar, — haszysz Czarnego Lądu, — któremu poddać się musimy tak samo, jak poddaje mu się w końcu Andrzej Ligota, bohater powieści.
