Strona:Stanisław Żółkiewski-Początek i progres wojny moskiewskiej.djvu/024

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

syn cara Iwana; co Borysowi nie mały przystęp uczyniło do państwa. Ale nadewszystko dowcip jego, który był in omni actione humanarum rerum[1] wielki, przedziwny. Ten i cara Iwana z świata zgładził, przenająwszy doktora jego Anglika, który cara Iwana kurował; bo też na tym rzecz była, by go był nie poprzedził[2], że sam i z wielą innych przednich ludzi miał gardło dać; jako to nie nowina była carowi Iwanowi ludzi tracić, gdyż od początku świata tyrana okrutnika podobnego sobie Iwan car nie miał.
Gdy car Fedor na państwo po ojcu usiadł, człowiek był ingenio miti[3], modlitwami i nabożeństwem się bawił, do sprawowania tak wielkiego państwa eksperyencyej i zmysłu nie miał. Borys przez siostrę swoję, a żonę jego, koniuszym i namiestnikiem włodzimierskim (który urząd najprzedniejszy w tym państwie jest), a potym prawicielem wszystkiej ziemie, to jest: gubernatorem ostał. Kniazia Mścisławskiego Mikitę Romanowicza, kniazia Iwana Piotrowicza Szujskiego, których był ojciec car Iwan, widząc syna swego niedostatki, jakoby za opiekuny mu naznaczył, tych Borys per varias artes[4] odraził, z samym tylko Szczełkanowym, który był kanclerzem (człowiek to był mądry, opiekun od cara Iwana mianowany czwarty), z tym Borys zdjął się na jedno, a imieniem cara Fiedora[5], szwagra swego, kierował wszystkim carstwem po swej woli, wszystkie drogi ad potentiam[6] i do carstwa sobie uścielając.

A iż mu miał być na przeszkodzie carewicz Dymitr,

  1. in... rerum we wszystkich czynnościach ludzkich.
  2. nie poprzedził tj. w śmierci.
  3. ingenio miti łagodnego umysłu.
  4. per rarias artes rozmaitemi sztuczkami.
  5. Fiedora ma Ms. xx Czart. 348, 1577, 2220 i Muchanow, inne rękopisy »Iwana«.
  6. ad potentiam do władzy