Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 063.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
51
Bułhak. — Bunsen.

reszcie grób w Byteniu i niedługo umarł 1769; pochowany w Byteniu. R. 1759 w Maju rozpoczął komissję o cudach błogosławionego Boboli.

Bułhak Józafat, nauki kończył w rzymskiém kollegium Propagandy. Ostatni djecezjalny unicki bp piński, a potém ostatni metropolita. Po zniesieniu djecezji pińskiej 1797 r., został bpem brzeskim (ob. Brzeskie biskupstwo), a po Grzegorzu Kochanowiczu r. 1812 metropolitą litewskim, nie porzucając jednak bpstwa brzesk. Prosił papieża Piusa VII o instytucję, której dwóch jego na metropolji poprzedników nie miało, ale Papież mianował go tylko delegatem apostolskim, z prawami metropolity. Um. 1835.

Bunsen Chrystjan Karol Jozjasz, jeden z najzawziętszych pko Kościołowi agitatorów i jeden z najobłudniejszych racjonalistów, jakich wydały w naszym wieku Niemcy; ur. 25 Sierp. 1791 w Korbach, w księstwie Waldeck; r. 1811 został w gimnazjum göttingeńskiém kollaboratorem; r. 1813 dla studjów filologicznych udał się do Hollandji, potém do Kopenhagi; r. 1815 przybył do Berlina, gdzie poznał się z Niebuhrem; r. 1816 uczył się w Paryżu pod Sylwestrem de Sacy języków wschodnich (perskiego i arabsk.), zkąd udał się 1817 r. do Rzymu, gdzie ożenił się z bogatą angielką (Frames Waddington), a przez protekcję Niebuhra 1818 r. został sekretarzem poselstwa pruskiego. R. 1827 został pruskim ministrem rezydentem w Rzymie. W Berlinie mniemano, że B. jest człowiekiem, który w stolicy świata katolickiego zapewni protestantyzmowi zwycięztwo, a przynajmniej podniesie jego znaczenie. B. w kaplicy poselstwa w Rzymie zaprowadził 1825, wraz z kaznodzieją Roth’em, liturgię ułożoną podług swoich pojęć, i tak świetny o tej liturgji złożył 1828 r. swojemu królowi raport, że ten nakazał ją drukować i własnoręcznie do niej napisał przedmowę (Praca ta nie była puszczoną w handel księgarski, ale w swej treści, bez nazwiska autora, pomieszczona jest w śpiewniku ewangelickim: Allgemeine Gesang. u. Gebetbuch, 1846). B. cieszył się, że kaplica jego jest miejscem czystego kultu; ale sam niedługo skarżył się, że jak tylko przeszedł urok nowości, kaplica ta była pustą. Luteranizm był dla B. niedostateczny, a katolicyzm wydawał mu się szczególnie nienawistnym. Głosił tolerancję dla wszystkich, ale rządowi radził popierać wszystko, co tylko Kościołowi katolickiemu szkodzić mogło. Szczególniej zaś nienawidził jezuitów, którym przypisywał wszystko złe, jakie na świecie się działo i dzieje. Zdaniem jego należało katolików rozdwajać pomiędzy sobą, faworyzować małżeństwa księży i hermezjanizm. To też gdy prof. Hermes (ob.) i jego uczniowie, z powodu błędnej nauki, usunięci zostali przez arcybiskupa z zajmowanych katedr, B. najżywszym wybuchnął gniewem, oburzony, że wyrywa mu się z ręki sposobność dogmatycznego rozdwojenia w Kościele, oskarżał arcybiskupa przed królem, że ten przysięgą zobowiązywał księży do buntu przeciwko prawu. Niegodném swojém w sprawie kolońskiej zachowaniem podkopał swoje stanowisko w Rzymie. Papież, zwiedziony fałszywemi przedstawieniami posła, nie chciał go przyjąć na audjencję i w allokucji swojej odkrył chytrości kłamliwe Bunsena. B. nie posiadał się ze złości i mścił się na Papieżu paszkwilowemi sonetami. Rząd pruski widział się zmuszonym odwołać posła (1833), dając mu urlop do Anglji. R. 1839 był posłem w Bernie. R. 1841 powołany był do Berlina, celem przeprowadzenia ulubionej króla myśli, założenia