ło, i dla tego Stolica Ap., udzielając możność absolwowania od wypadków, które sobie zarezerwowała, już nie używa wyrażenia etiam in Bulla Coenae Domini contentis, ale mówi etiam in Bulla Apostolicae Sedis moderationi, de d. 12 Octobris 1869 a. contentis. Ztąd wynika, że gdzie dawniej opierano się na bulli Coenae Domini i ją cytowano, obecnie powoływać się należy i stosować do bulli Apostolicae Sedis moderationi. X. W. K.
Bulla Coenae Domini oddawna miała zastosowanie w Polsce. Między przypadkami do rozgrzeszenia zachowanemi Stolicy św., synod prow. roku 1279 pomieścił kilka takich, które później czytamy w tej bulli. Więcej ich mają synody djecezjalne wrocławskie z lat 1410, 1446 i 1471. Po sformułowaniu tych klątw w całość i ogłoszeniu pod imieniem bulli wielko-czwartkowej, zaraz w początkach XVI w. arcyb. Łaski kazał ją ludowi często ogłaszać i objaśniać (Const. prov. lib. 1 tit. de constit. et eorum execut.). Synod prow. r. 1577 naznacza na to pierwsze niedziele Adwentu i wielkiego postu. List pasterski bpa Maciejowskiego, polecając ogłaszać przynajmniej dwa razy do roku, zachęca plebanów, aby wykładali ją z największą gorliwością i pilnością, zwłaszcza klątwy i przypadki, w naszym kraju mogące mieć zastosowanie, mianowicie to, co jest przeciw gwałcącym jurysdykcję kościelną, zabierającym dziesięciny i dobra duchowne. Włocławski r. 1634 i żmudzki syn. 1636 stanowią, aby ta bulla cała była czytaną nietylko w Wielki Czwartek, jak przykazują dekrety papiezkie, ale nawet gdy sądy publiczne i zjazdy szlachty będą odprawiane, w czasie poświęcenia kościoła i w uroczystość patrona kościoła, oraz w inne święta, gdy lud tłumniej zgromadzi się na nabożeństwo; ztąd punkty mogące mieć zastosowanie w tych okolicach, ksiądz powinien ludowi czytać w języku przez pospólstwo używanym. Żmudzki syn. r. 1752, powtórzywszy obowiązek częstego objaśniania ludowi, poleca proboszczowi Połongi, aby §. 2, o rozbitych okrętach i rabunku ich, czytał i objaśniał swym parafjanom nadmorskim; przemyski r. 1723 i inne czytanie jej nietylko plebanom, lecz i spowiednikom nakazują. Inne synody, jak np. wileński Abr. Wojny, lwowski r. 1641., poznański r. 1689 i 1720, ostatni lwowski 1765, oraz listy pasterskie, aż do końca XVIII w. wydawane, publikowanie bulli Coenae nakazują. Późniejsze obowiązek ogłaszania ogranicząją do samego tylko Wielkiego Czwartku; lecz i to przed r. 1800 ustało. Nie wszędzie jednak zaraz wprowadzono ją w wykonanie. Synod bowiem wrocławski z r. 1653 mówi, że w tej djecezji nigdy jej dotąd nie ogłaszano, chociaż była przyjęta, jako zawierająca wiele przepisów, odnoszących się do zachowania czystości wiary, jedności jej i wytępienia herezji; dla tego poleca odtąd ogłaszać ją z ambony we wszystkich kościołach, raz w rok w Wielki Czwartek po łacinie tylko, bez żadnych uroczystości szczególnych, z zastrzeżeniem, że wymienieni w niej przestępcy nie mają być unikani, dopóki przez sędziego duchownego nie zostaną imiennie wykazani. Tenże synod nakazuje spowiednikom, aby przy sobie mieli odpis bulli Coenae, czytali ją i rozumieli; ponieważ zaś co rok przez Papieży ogłaszana bywa, więc lepiej mieć odpis tegoroczny, gdyż czasem zachodzą zmiany. Reformationes general. upominają, aby żaden spowiednik nie ważył się rozgrzeszać od przypadków tej bulli, wyjąwszy bliskiej śmierci penitenta, gdyż lekceważący sobie ten zakaz wpada w klątwę, od której sam Papież tylko może go rozgrzeszyć. Gdy synod prow. r. 1589 prosił Sykstusa V o pozwolenie bpom wyznaczania spowiedników, którzyby
