Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 054.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
42
Bulgarowie.

czele missji rzymskiej zostający, odegrał w tym razie rolę nader dwuznaczną. Wracał z Bulgarji z wielkiemi skarbami i przed Papieżem niejasno się tłumaczył (Hergenröther, op. c. II 157). Cf. Pagi, Critica Baronii ad an. 813, 845, 860 870. Hefele, Histoire des conciles t. 5 §§ 478, 479, 494. Hergenröther, Photius t. I 594 i 639, t. II 149. Patrjarcha Ignacy nie zaprzeczał najwyższej w Kościele władzy papiezkiej, ale zdawało mu się, że broni historycznych praw swego kościoła. Ostatnie napomnienie Papieża (877) nie zastało już go przy życiu. Ale i grecy niedługo się swém zwycięztwem cieszyli. Syn Bogorysa, Symeon, obrawszy sobie na stolicę Okhrydę (Achrida, dawniej Lychnidus, dawna stolica biskupia przeniesiona do Justyniany), zawiązał na nowo stosunki z Papieżem. Śmierć jego (926) przerwała te stosunki; następca jego Piotr pozyskał od greckiego cesarza (8 Paźd. 927) najzupełniejszą autonomję bulgarskiego kościoła, którego głową został patrjarcha Okhrydy. A chociaż 1018 r., po zdobyciu tego miasta, upadło wielkie państwo Bulgarskie, kościół bulgarski niezależność swoję utrzymywał. Drugi świetny perjod dla państwa Bulgarskiego rozpoczynają bracia Piotr, Asan i Joanisa (Kalojoannes, Johannicus) w sposób, który dla Kościoła katolickiego rokował tam dobrą przyszłość. Joanisa prosił Papieża Celestyna III (1191—98) o przyjęcie na łono Kościoła katol. i o koronę królewską (Theiner, Monum. Slavorum meridion. n. 18, 26). W skutek tej prośby Innocenty III, jak tylko wstąpił na Stolicę Piotrową, wysłał Dominika, archiprezbytera z Brindisi, greka, celem dokładnego rzeczy rozpoznania. Dominik wrócił w towarzystwie Błażeja, bpa Brandizuberum (Branizowa), jako posła Joanisy, z listem księcia, oświadczającym poddanie się Apostolskiej Stolicy. Biskupowi Ternowy Bazylemu dał Papież prymasowstwo w królestwie Bulgarsko-wołoskiém (1204), a 8 Listop. t. r. kardynał Leon włożył Joanisie koronę na głowę. Tegoż samego roku, na gruzach cesarstwa greckiego, wzniosło się łacińskie cesarstwo w Konstantynopolu. Cesarz Baldwin (ob. Baldwin IX), zamiast zawarcia przyjaźni z Bulgarami, uważając ich za przywłaszczycieli prowincji, które teraz w dziedzictwie po grekach łacińskiemu należały się państwu, rozpoczął z nimi wojnę. R. 1205 pola Tracji i Macedonji pokryły się trupami Bulgarów i łacinników. Grecy umieli korzystać z tej nierozumnej polityki łacinników. Joanisa jeszcze umarł (1207) w katolickiej wierze, ale siostrzeniec jego i następca Jan Asan II wypędził żonę swoję katoliczkę, węgierkę, i zawarł (1234) pko łacinnikom przymierze z Vatacesem, cesarzem nicejskim. Cesarz Vataces i patrjarcha konstplski Germanos za zerwanie z Rzymem uznali patrjarchat bulgarski. Ale gdy Ternowa wpadła w ręce Turków (r. 1393) i patrjarcha Eufemjusz dostał się do niewoli, patrjarcha konstplski zarząd kościoła bulg. oddał metropolicie wołoskiemu, po którym następowali już tylko metropolici greccy. O patrjarchacie nie było już mowy, choć naród arcybiskupowi Okhrydy chciał zawsze przyznawać jakąś zwierzchność nad metropolitami i biskupami swojego kraju. Grecy, wyzyskujący wszędzie Słowian, dla położenia końca roszczeniom bulgarskim, wymogli na sułtanie Mustafie r. 1767 rozkaz, znoszący arcybiskupstwo (patrjarchat) Okhrydy. Arcybp Okhrydy Arsenjusz, wraz ze swymi sufraganami, biskupami Castoria, Vodena i t. d., sami o to prosili porty. Prześladowanie przez greków narodowości bulg. i wyzyskiwanie przez nich ludu rozbudziło z czasem żywe dążenie do pozyskania niezależności kościelnej od Konstpla. Zażalenia o ciężkie nadużycia na