Z siedzib dawnych wypierana nauka Buddy, szerzyła się w Azji środkowej i Chinach. — Z Baktrji, gdzie buddaizm mocne puścił korzenie, przeniósł się on do Thukhary, kraju leżącego na północ od Baktrji, którego król około 215 r. przyjął nową naukę. Nie możemy oznaczyć czasu, w którym buddaizm dostał się do miast: Khoten, Jarkand, i Kaszgar. Pewném jest tylko, że Fa-Hian, zwiedzający te okolice około 399 czy 401 roku, znalazł wyznawców Buddy w m. Khoten, tudzież w kraju Szenszen i u tybetańskiego ludu Uigurów, mieszkającego nad jeziorem Lop. Widział on tu zgromadzenie 3,000 pobożnych ludzi, oddających się rozmyślaniu Hinajana-Sutry, i innych, badających Mahajana-Sutrę. Było tam 14 większych sangharama, t. j. klasztorów; w niektórych mieszkało po 3,000 zakonników. Król owego kraju życzliwie przyjął chińskich pielgrzymów; wszyscy jego poddani wyznawali naukę buddyjską. Można zatem przypuszczać, że buddaizm najpóźniej ok. 300 r. po Chr. został zaprowadzony w Khoten. Z religją bud. otrzymali mieszkańcy święte księgi, indyjskie pismo i kilka relikwji Buddy. Buddaizm nie utrzymał się wszakże w zachodnim Turkestanie, zkąd go mahometanizm wyparł w XII w. — Jeszcze za trzeciego synodu usiłowano wprowadzić buddaizm do Chin, lecz cesarz Szi-hoang-ti wygnał buddyjskiego wysłańca i 18 jego towarzyszów. Dopiero za panowania cesarza Ming-ti buddaizm znalazł tu przystęp. Ming-ti około 65 r. po Chr. wyprawił poselstwo do Indji, w celu poznania religji bud.; z wracającém poselstwem przybył ssramana Kassja-Malanga, a wkrótce potém udał się do Chin i Kufalan. Cesarz przyjął ich radośnie i zbudował im wspaniały klasztor w Lojang. Nabywszy dostatecznej biegłości w języku chińskim, przetłumaczyli oni księgi Lalita-vistavara (między 70 a 76 r. po Chr.). Młodszy brat cesarza, nazwiskiem Jing, pierwszy przyjął nową naukę, a za nim poszła wielka liczba mieszkańców. Cesarz Huanti (147—168) i jego następca Ling-ti sprzyjali bud. Do rozszerzenia religji bud. w Chinach przyczynił się najwięcej pewien ssramana z Buchary, który do Chin wprowadził i przetłumaczył wiele ksiąg buddyjskich. Buddaizm rozszerzał się ciągle, pomimo to że państwo Chińskie rozpadło się później na kilka części. Największy wzrost buddaizmu w Chinach datuje się od wstąpienia na tron dynastji Tsin (263 r.); wtedy wielu buddystów przenosiło się do Chin, rozszerzało księgi święte między ludem i osiadało w klasztorach. Do utwierdzenia buddaizmu w Chinach przyczynił się szczególnie Buddossuddhi (um. 349 r.), który 310 r. osiadł w Lojang. Przez mniemane cuda i proroctwa potrafił on wzbudzić ku sobie cześć nietylko prostych ludzi, lecz nawet cesarzów Szile i Kilong. Dwudziesty ósmy tak nazwany patrjarcha Bodhidharma, zmuszonym będąc opuścić swoję ojczyznę, przeniósł się do Chin i umarł w 495 r. — Do Tybetu dostał się buddaizm dopiero w VII w. za króla Srongdsan-Gambo (629—650). Król ten w 632 r. wysłał do Indji pierwszego ministra, z 16 towarzyszami, dla poznania buddaizmu i przywiezienia ksiąg świętych. Zbudował on na cześć Buddy wielką świątynię w Hlassa i pojął w małżeństwo dwie buddyjskie księżniczki, jednę z Nepalu, a drugą z Chin. Jeszcze pomyślniejsze czasy dla religji Buddy nastąpiły po wstąpieniu na tron tybetański króla Thisrong l The b Dsan (790—845). Wielu bud. zakonników osiadło wtedy w Tybecie, przetłumaczono wszystkie księgi, zaprowadzono hierarchję, a nad wszystkimi lamami całego kraju ustanowiono najwyższego lamę czyli tiszu. Około
