szymi, mizernymi oszustami, albo też ukrytymi „przewrotowcami“, protestującymi w ten sam zupełnie sposób przeciwko „obecnemu ustrojowi społecznemu“, co „ideowi“ fałszerze monet i papierów wartościowych, co „ideowi“ włamywacze kas, rozbijacze banków i t. p.
Ale w takim razie pytam: Co lepiej, co uczciwiej, czy otwarcie występować do walki z istniejącym porządkiem i dążyć do jego przetworzenia w sposób legalny, konstytucyjnie dozwolony, czy też podkopywać go w sposób kreci, graniczący z anarchją?
Tak, moi panowie, jesteście anarchistami, i to anarchistami najgorszego gatunku, bo toczącymi wyobrażenia moralne, do których wprowadzacie nierząd, nieład i chaos. Jesteście szkodliwsi dla popieranego przez was samych „istniejącego porządku“ od potępionych przez was „przewrotowców“, bo utożsamiacie ten „istniejący porządek“ z zanieczyszczaniem sumień, z kłamstwem i obłudą.
∗ ∗
∗ |
Dotychczas występowałem w roli prokuratora. Nie domagałem się wprawdzie „ukarania przestępców“, choćby dla tego, że w całej Galicji nie znalazłbym sędziów, uprawnionych moralnie do wydawania podobnych wyroków; ale wywody moje były tego rodzaju, że, jeżeli obywatel galicyjski zgodzi się z niemi i przyzna mi choć częściową słuszność, nie może powziąć zbyt wielkiego szacunku dla samego siebie. Spróbujmy teraz stanąć na stanowisku obrońcy.
Tout comprendre c’est tout pardonner [1], a więc i my po-
- ↑ Wszystko zrozumieć — to wszystko przebaczyć.
