Strona:PL Courtenay-Jeden z objawow moralnosci oportunistyczno-prawomyslnej 009a.jpg

Na to właściciel domu oświadcza ci w sposób — stosownie do swego temperamentu — mniej lub więcej uprzejmy, że rób jak chcesz, ale że ostatecznie będziesz musiał podpisać, bo inaczej zostaniesz wyrzucony z mieszkania; a jak się dowiedzą, za co zostałeś wyrzucony, nie znajdziesz przytułku nietylko w całem mieście, ale nawet w całym kraju.
 Udajesz się tedy do przyjaciół i znajomych i prosisz ich o wyjaśnienie. Przyjaciele i znajomi pouczają cię, że gospodarz twój ma zupełną słuszność, że „najporządniejsi“ i „najzacniejsi“ ludzie, tutaj mieszkający, tak z gatunku właścicieli domów, jakoteż z gatunku lokatorów, podają stale fałszywą fasję i że się tem nikt a nikt nie gorszy. Rzekomą zaś przyczyną tego sportu ma być wysoka stopa podatkowa.
 Usłyszawszy takie dictum acerbum, a nie należąc do kategorji „bohaterów“, zdecydowanych iść przebojem o głodzie i chłodzie, godzisz się ze swoim losem; przekonawszy się zaś, że w Galicji możesz mieszkać tylko jako kłamca i krzywoprzysięzca, już bez szemrania podpisujesz fałszywą fasję i stajesz się, jeżeli nie czystej krwi, to przynajmniej czystego sumienia Galicjaninem.
 Ponieważ jednak nawet moralnie zasymilowany obywatel galicyjski nie traci zdolności myślenia od czasu do czasu, więc też i w twojej głowie zjawiają się kiedy niekiedy niepokojące wątpliwości i myśli buntownicze w tym np. rodzaju:
 Jeżeli przyczyną fałszywej fasji jest wysoka stopa podatkowa od dochodu z nieruchomości — a stopa ta jest istotnie potworna, bo dosięga podobno aż 45% od dochodu brutto, — to czy nie lepiej byłoby zniżyć stopę, a w zamian za to podawać prawdziwy dochód? Przecież