i prostraniek, ruskie postromka. R. 1500: »strona mięsa albo połeć« tłumaczy niem. Speckseite.
strop, ‘powała’, stropowy, ‘od sufitu’; prasłowo; cerk. strop, ‘dach’, u innych Słowian i ‘strych’, ‘podłoga’, ‘piętro’, nawet ‘filar’; łączą z anglosas. hrof, ‘dach’, iryjskiem cro, ‘obora’; z *krapo-, gardłowa podniebienna (?).
stropcić, u Potockiego, o ‘piecu dymnym, kopcącym’; jest cerk. strŭpŭt, ‘srogość’, rus. stroptiwyj, ‘przeciwny, uporny’ (por. strepet, nazwa ‘pardwy stepowej’,?).
strosak, od 15. wieku, z niem. Strohsack, ‘siennik’, z syczącą wszelaką: strozak, strożak, w 16. wieku i strusak.
stróż, stróżka, stróżować; stróża, ‘straż’: »z jego stróże uciekł«, rota 1395 r.; »Bóg lud odjął djablej stróżej«, t.j. ‘lud nie winien dalej djabłu stróży, daniny i obowiązku stróżowania’ (termin urzędowy średniowieczny); częste w biblji, i dla ‘zasadzki’: »będą mieć stróżą« i »połóż stróżą« (»straż« u Leopolity), »założył stróżą«, ‘zasadzkę’, stróżny (od stróż, ale i »mieśce stróżne«, ‘zasadzki’); w psałterzu »od strzodze«, mylnie, zamiast stroże. Od pnia sterg-, storg- (staropolskie straża, zawołanie u Toporów, a i po wsiach ‘alarm’); p. strzec, por. straż.
strucel, ‘kołacz’, strucla r. 1472, z niem. Stritzel, Strutzel. Tak samo mniej znany strudel, sztrudel, czes. sztrudel i sztrudle, z niem. Strudel.
strug »albo rzazak«, r. 1500, strużek, strugać, strugadło, »struga(d)lny nóż«, strugałki (‘bałwany, bożkowie’), struganina, strużyny r. 1500; złożenia z wy- itd.; zamiast pierwotnej odmiany: strgać, strużę (jaka w cerk., w staroczes. sestrhal koru, w słowień. i chorw. strgati, ‘strugać’) przeprowadziliśmy wszędzie u. Prasłowo; brak w lit.; grec. streugomai, ‘ginę, cierpię’; nord. striuka, ‘gładzić’, fryz. strôk, ‘strefa’. Strugać i strzyc to samo; pień z ei lub eu; taka oboczność nie wyjątkowa.
struga, ‘kałuża; rynsztok’; struga i strug, ‘galar’ (na Dźwinie); w obu znaczeniach prasłowo, od pnia stru-, ‘płynąć’, t. j. ze wsuniętem u Słowian t, od sru-, grec. rhoos z *srowos, ‘strumień’, i rheō z *srewō, ‘płynę’; ind. srawati, ‘płynie’, srāwajati, ‘pławi’; litew. srawēti, pasriūti, ‘opłynąć’, łotew. (z t wsuniętem, jak u Słowian) strawa, ‘strumień’, i strukla, ‘struga’, łotew. struga, ‘moczar’; u innych Słowian (cerk., serb., rus.) struja, ‘rzeka, prąd’; lit. srauja, ‘rzeka’, łotew. strauja, ‘prąd’; p. strumień; o-strow (p.), ‘wyspa’, dosłownie: ‘oblany’, *ob-strow (grec. rhoos), por. lit. srawa, ‘ciek’, prasrawa, ‘struga’. Słowianin, inaczej niż Litwin, utracił czasownik, posiada tylko rzeczowniki z jednostajną wokalizacją (u, ow), ale ślady innej ocalałyby w stredź (p.), jeśli to ‘patoka’ (strŭ-d, ‘co spływa’), a dalej w nazwach rzek, np. Stryja i Strwiąża; z pierwszą por. litew. straujas (inna samogłoska) i łotew. straujsz, ‘rwący, bystry’; druga urobiona przyrostkiem -ęg od strŭw- (por. lit. pasriuwau, ‘opłynąłem’), jak np. Libiąż od lubić; nazwy Stryja a stryja (p.) nie przypadkowo takie same, dałyby się i znaczeniowo połączyć. Pień ten służył odwiecznie nazwom wszelakich rzek; tu może należy dawna nazwa Wołgi: Rha (p. rebarbara); jeszcze częściej w urobieniu z -men, s(t)rumen: Ty-
