rufjański, rufjaństwo; z włos. ruffiano, od ruffa, ‘gmatwanina’.
rug, rugować; ‘badanie sądowe, o zachowaniu obyczajów; sejmowe, o prawomocności wyborów’, ‘wydalanie albo karanie winnych’: »rugować z urzędu (z ziemi)«; z prawa miejskiego niemieckiego wzięte: niem. Rüge, rügen.
ruga, ‘zmarszczek’ (Potocki), z łac. i włos. ruga.
ruja, ‘czas i miejsce »ryku« jeleniego’; łotew. raunas laikas, ‘czas rui u kotów’; od drugiego pnia ru-, p. rzwieć; rukać, o podobnym ‘kwiku świń’, czes. ruchati, ale czy to nie »kruka« słowniczka z r. 1500, rus. chrjukať?; ch- czy k- odpadłoby jak w robak (p.).
rukiew, roślina ‘nasturtium’, niem. Rauke, włos. ruca.
rukować, narukować, ‘wchodzić, wmaszerować’, z niem. ein-rücken.
rum (już w biblji), ‘ziemia; gruz, szczątki murów’ (»wywozić rum«), rumowisko; rumek (»gościniec nasypany rumkiem«); węg. rom, ‘ruina’.
rum!, wykrzyknik, jak rym!, »rym do wody« (‘hrymnąć’); rumot, rumotać, o wszelkim ‘hałasie’ (»usłyszy rum niebywały«), obok romot, romotać; od pnia ru-, o ‘ryku’: ind. ruwati i rawati, ‘ryczy’, rawa-, ‘ryk’, grec. ō-ryomai, ‘ryczę’, łac. rūmor, ‘hałas’. Od 16. i 17. wieku przejęto wprost z łaciny rumor, ‘szmer, wrzask, hałas’; u Leopolity »wielki rumrycht a szemranie«, z czes. rumrejch.
rum, ‘miejsce’, z niem. Raum (co pokrewne z łac. rūs, ‘wolny przestwór’); »rum komu czynić«, ‘przejście’. rumować, ‘torować’, ‘wyprzątać’, rumować się, ‘wynosić się’; rumacja (z końcówką łacińską), ‘przeprowadzenie prawne, przymusowe’; rumunek, ‘pustkowie’.
rum, ‘arak’; europejskie, z języków malajskich.
rumak, w tej postaci już od końca 16. wieku, z dawnego hromak, ohromak, ‘koń dzielny’; jak wszelkie podobne nazwy, z tatarsko-turskiego: argamak (i inne postaci podobne, uruhmak); h- odpadło, jak w ramota, ruby.
rumel, gra w karty, ‘pikieta’, z niem. Rummel; pospolite w przysłowiu: »trafić w rumel« (w ‘sedno’), »rumel w rumel« (‘kubek w kubek’).
rumianek, roślina, pozornie od rumiany, ale istotnie ani z tem, ani z romanus, ‘rzymski’, nic nie ma spólnego; dawniej rumen lub rumien, rumnek, albo i z o: romien; r. 1500: »rumion albo rumionek«, r. 1532: rumien(ek). Z czes. rmen, obok herzman z niem. hermandel, hermelchen, z łac. camomella (skąd i niem. Kamille), z grec. chamaimēlon. Podobnie u Serbów: hrmen, hrman i rman, słowień. rman obok roman, i inne. Jak tyle innych nazw botanicznych, i tę przejęła od nas Ruś moskiewska: romien.
rumiany, rumienić ze złożeniami; rumienidło, ‘ruż, barwiczka’, w 15. wieku; od rud-; był rzeczownik *ru(d)-men- (por. litew. raumuo, raumenio, o ‘mięsie’), jak ka-mień; jak do kamień: kamiany, tak do *ru(d)men: rumiany. Słowo u wszystkich Słowian to samo: cerk. ruměn, itd.
runa, głównie w liczbie mnogiej: runy; runiczny; ‘pierwotne pismo niemieckie, drewniane’, najdłużej w Skandynawji popłacające; z niem.
runąć, ‘upaść z hukiem, hrymnąć’; przed n wypadło ch, co Ruś zatrzymała: ruchnuť sia, ‘runąć’; p. ruch.
runo, ‘skóra z wełną’ (»złote
