chów, ściągnięte z pojas, co cerkiewszczyzna, serbskie i ruskie zachowały; pojas zaś złożone z pniem jas (w rus. cerkiewszczyźnie wyjątkowo przechowanym bez po-!); prasłowo; lit. juos-ti, ‘pasać’, juosta, ‘pas’, grec. dzōs-tēr i dzōnē (stąd zona, ‘strefa’), ‘pas’, dzōnnymi, ‘opasywam’, irań. jās-ta-, ‘opasany’. Od pasek dziś: paskować, paskarz, ten ‘co po pasku towary puszcza’, niem. Schieber.
pas, z niem. i franc., ‘paszport’ i ‘przesmyk, przejście’ (niem. Pass, Pässe), z łac. passus, ‘przechód’; tu i pasaż (z franc.), a z tego dalej pasażer; paser, itd.; pas w kartach, franc. passe, p. pasz.
pasamon, ‘lamówka’, pasamonnik, ‘szmuklerz’, od 16. w., z włos. passamano (od passare, ‘przekłówać’) o ‘koronkach’ (passamanteria, ‘szmuklerstwo’).
pascha, ‘wielkanoc’, paska (‘co w wielkanoc święcą’); paschał, ‘świeca wielkanocna’; z grec. i łac. pascha, a to z hebr. pasach, o ‘baranku wielkanocnym’.
pasieka, ‘miejsce, gdzie las posieczono’; »modła pasiekowa«, w biblji (»bałwan leśny«, u Leopolity); prasłowo; czes. paseka, itd.; por. osieka, p. siec.
pasierb, pasierbica, o ‘dzieciach z poprzedniego małżeństwa’; w 15. w. pasirzb; od sarbania (mleka matczynego) przezwany (p. sarbać; ta sama oboczność pni, sĭrb- i sŭrb-, jaką wyżej pod parsk zaznaczyliśmy); sierb, przez pa- niby poniżony, pasierb: ‘ten, kto tego samego mleka (nie) pożywał’, dlatego piersi nowej matki się dotykał: obrządek do dziś u plemion kaukaskich zachowany przy wprowadzaniu pasierba do rodziny.
pasja, ‘męka Pańska’, łac. passio (od pati, ‘cierpieć’), pasyjny; wedle łaciny i włoszczyzny (passione; nasz pasjonat z włos. passionato, ‘namiętny’) pasja i ‘namiętność’, ‘złość, furja’; tu i pasjans z franc. patience (łac. patientia), ‘gra, co wymaga cierpliwości’.
paskuda, z licznemi zwykłemi urobieniami; paskudny; paskudnik (»pakośnik«, »napaśnik«), choroba bydlęca; formy oboczne z nosówką: »poskundziła (zamiast ą !) imię otca«, w biblji (»zelżyła«, u Leopolity); pień skęd-, skąd-; p. szczędzić.
pasmo, ‘zbiór nici (20 do 30)’; pozornie przypomina pasek, ależ to zupełnie inne słowo; tak samo u wszystkich Słowian; poza Słowiańszczyzną niepewne jego ślady, por. jednakże pod paz.
pasować, odmienne od podanego pod pas (z pojas), z niem. passen: »to nie pasuje«, ‘nie przystoi’, (niem. passt nicht; niem. z franc. passer, włos. passare, z łac. passus, ‘przejście’, ‘przechód’); dopasowywać.
pasta, pasztet (pasztel po słownikach tylko z błędu drukarskiego), pasztecik, z włos. pasta, ‘ciasto’, pasticcio, i z niem. Pastete.
pasternak, z łac. pastinaca; od nas na Ruś; u nas tylko z r, co się i u Czechów i u Niemców obok łacińskiej postaci zjawia.
pastwa, ‘pasza’, pastwisko; »Dawid jiż jest na pastwach«, w biblji, »owce pastwy jego«, w psałterzach; pastwić, ‘karmić’: »pastwion będziesz w bogactwiech«, w psałterzu, ale wcześnie (jak niem. sich weiden an...) pastwić się nad kim znaczy: ‘znęcać się’; pastewny, o błoniach, ziołach, roślinach; stąd pa-
