przechowywanej wraz z innemi relikwjami po nim w osobnym budyneczku, a tę to nazwę przeniesiono na wszelkie inne podobne »kaplice«.
kapłon, okapłonić, z niepierwotnem ł (od kapłana, jak już Knapiusz w 17. wieku słusznie twierdził), i z niepierwotnem o, bo poszło z czes. kapoun, a to z niem., dziś Kapaun, z włos. cappone z łac. capo, ‘kleśniony’; nazwa rodzima była kurzeja (p. kur).
kapowy, o drzewie, o ‘narośli na korze brzozowej’; ruskie.
kapral, kapralstwo, z franc. caporal, albo raczej z włos. caporale, łac. caporalis, ‘dowódca’.
kaprys i kabriolet z franc., ale kapriole, ‘skoki w tańcu’ (dziś zapomniane), wprost z włos. capriola; wszystkie wyrazy od łac. capra, ‘koza’, od jej susów-skoków: włos. capriccio ‘fantazja, grymasy’.
kaptur, ‘nakrycie głowy żałobne’, po zgonie królewskim wdziewane u sędziów, stąd »kapturowy sąd«, ‘sąd w bezkrólewie’; przejęli to i Litwini, gobturas, ‘nakrycie głowy kobiece’, z upodobnieniem (g zamiast k) swego własnego gobtuwas (od gobti, ‘nakrywać głowę’). Kapturzyć, kapturać; czes. kapt(o)ur, ‘czapka’, to samo.
kapusta (od nas na całą Ruś) ma dwojakie pochodzenie. ‘Potrawa z kiszonej, kwaśnej, czy »słodkiej« zieleni’, włos. composta, z łac. composita, od czego i nazwa kompotu (bezpośrednio z franc., co Niemiec dobrze przez Eingemachtes tłumaczy); stąd i kompost, nazwa ‘nawozu’, niem. Kompost i Kombost. Dawniej zwano, jak u Niemców, kampustem, kańpustem, i ‘mleko kwaśne’, po narzeczach ‘bryndzę’, ale ten kańpus (i w formach odmiennych) poszedł przez niem. Kappus z włos. capuccio, z łac. caputium, i znaczył pierwotnie znowu tylko ‘głowę kapusty’ (włos. cavolo capuccio, od »kapuzy«), więc to samo co poprzednie, a u nas przenośnie i ‘zsiadłe mleko’, ‘potrawę z niego’. Pokrzyżowały się więc dwa zupełnie odmienne słowa, a nazwę potrawy »złożonej« (composita) przeniesiono, jak przy jarmużu (p.), na sadowinę samą, na ‘brassica oleracea’, ‘kapustę (białą i czarną)’; potrawę mleczną Niemcy tylko kompostem przezywają, ich Kappes jest wyłącznie ‘kapustą’; u nas i ten kapus dostał m, ń, od kompostu, kampostu. ‘Brassica oleracea capitata’ jest ‘głowiastą, białą’, ‘acapitata’ nazywa się ‘czarną’ (obie nazwy już średniowieczne), albo ‘brzoskwią’ lub ‘jarmużem’ (p. brzoskiew, jarmuż). Dawne słowniki rozróżniają: kapusta, »głowa kapustna«, »kapustny targ«; kanpust, ‘mleko kwaśne’, u Reja: »kampustem oczy sobie zaleją«, ‘popluskają się nim’, itp. Kapuśniak, ‘zupa z kapusty’ i ‘deszczyk drobny’.
kaput, ‘koniec’ (‘umarł, zginął’), z niem. kaputt, gdy kapores (toż znaczenie) z hebrajskiego.
kapuza, skąd i kapucyn (‘mnich noszący kapucę, kaptur spiczasty’); z łac. caputium (jest i kapus u nas) i franc. capuce.
kara, karać, karny, karność, z inną samogłoską: korzyć, korny (p.).
kara, kareta, karoca; pierwszego słowa już nie używamy: »kara albo jednokole« tłumaczy łacińskie biga, ‘bidka’, jeszcze słowniczek poznański około r. 1500; oba dalsze dla ‘powozów’. Pierwsze z niem. Karren; dalsze z włos. carreta i carrozza, por. i karjulkę czy
