kiewnej nazwy ‘płotu’; serb. chaluga, ‘zarośle, las’, ‘debra’, słowień. chaloga, ‘co woda nanosi’, czes. dawne chalużnik, ‘co dybie z za krzaka’, u nas charłężnik (z mylnie wstawionem r), w tem samem znaczeniu, w 16. w., do dziś u Kaszubów charłężic, charłężnik, o ‘kradnących po ogrodach, polach, lasach’. Chałupa (albo piekuta r. 1500), pierwotnie ‘ogrodzenie z plecionego zielska, sitowia, pręcia’, różni się od cerk. chałągi (białorus. chałuha, ‘chałupa’) tylko przyrostkiem -p zamiast -g.
cham, chamski, ‘z innej rasy’, bo od Chama (syna Noego, wyklętego za sprośność), nie od Jafeta. W 17. w. stale i chana tatarskiego chamem przezywano (umyślnie ?); n tu pierwotne, chan i chagan, ‘wódz’.
chamuła, famuła, ‘gęsta zupa (tarte owoce, ziemniaki)’, może łac. famulus; por. gramatka.
chanaja, ‘gawiedź’.
chapać, chapanka (gra w karty); chapnąć, chaps (żartobliwe chapcydens, zamiast akcydens, ‘o wziątku’); częstotliwe do chopić (p.).
charakter, z grec., ‘to, co wydrążaniu (charassō) służy’, przeniesione na ‘rysy, kształty’, podobnie jak styl (p.).
charchać, charkać, odcharknąć, charkot, charkotać, charczeć, chargotać, hargotać, dźwiękonaśladowcze, u wszystkich Słowian; na Bałkanie chrkati, o ‘pluciu’ i ‘chrapaniu’ (a nawet o ‘kłótni’), czes. chrkati, o ‘pluciu (np. i krwią)’, i o ‘chrząkaniu’, chrkel, ‘plwocina’, rus. charkat’; tu i nazwa skrzeczka- chomika, słowack. chrczek, serb. chrczak; pień pierwotny skŭrk-, p. skrzek.
charleć, cherlać, chyrlak, charłak, charlęga, a spotyka się także i narzeczowo chyr, o ‘słabowitym’; p. chory.
charpy, charpęci, ‘werteby’ w 15. wieku, giną po 17. w.; p. skarpy i chropawy, serb. chrpa, ‘kupa’.
chart, prasłowo; u wszystkich Słowian nazwa ‘psa gończego’, chrt na Bałkanie i u Czechów, rus. chort; charcica; przyrostkiem -t od tego pnia, co i w skory (p.).
charwańc, charwatynia, Charwaci i Chrwaci, Krwaci, Klwaci, powtarza się w nazwie szczepu, wedle postaci łacińskiej Chroacja, Kroacja, a wedle ruskiej Chorwacja (najmylniej w fantastycznej Białochrobacji); Kroaci i Chorwaci; od nich w 16. w. karwatka, ‘krótka kurtka jezdecka’, i europejskie krawat, krawatka (późniejsze nieco). Charwat znaczy ‘zbrojny’, od nieistniejącego więcej u Słowian *charwu; lit. (z inną wokalizacją) szarwas, ‘zbroja’; por. jedyne jeszcze słowackie charwati se, ‘bronić się’ (od tego charwańc kaszubski, o ‘snopie zbożowym lichym, pełnym zielska’,?, charwatynia, 'opuszczona budowla’,?). W 14. wieku Chrwaci, nie Charwaci, bo następstwo płynnej mieni się nieraz (chŭrw- i chrŭw-); Krwaci, od 18 w. Klwaci.
chasa, ‘zgraja, motłoch’ (w 16. wieku), narzeczowe: ‘moc’, ‘wielość’; chaśnik, ‘chłopiec, czeladnik’; z czes. chasa, chasník, o ‘czeladzi’, ‘młodzieży’, co z niem. hansa (p. chąsa) wywodzą(?); n może wypadać w pożyczkach, ale ta wcale tu nie pewna.
chaszcze, może zamiast chwaszcze, ‘gęstwina, zarośle’, u Zimorowica i i.; są jednak i małorus. chaszczi, w tem samem znaczeniu.
