grzyb, grzybek, zgrzybiały, zgrzybiałość, w przeciwieństwie do marnych, chudych bedł; litew. griebti, greibinēti, ‘podbierać (mleko)’, łotew. gribet, ‘chcieć’; grzybki porastają na knocie, bywają osadem, stąd grzybie, grzybiewie, grzybowie (por. gruszewie), grzybień, grzybienie i odmianki dla ‘nymphea alba’ czyli »wodna lelija« (1472 r.) albo ‘wodny kosaciec’. U innych Słowian grib; z lit. griebti i greibti łączy się niem. greifen, Griff.
grzywa, grzywowie (‘długowłosi’), grzywacz (rodzaj gołębi), grzywka; grzywna, pierwotnie ‘ozdoba grzywy, szyi, naszyjnik’; później ‘waga srebra’, wkońcu ‘moneta’, przeważnie tylko liczalna, półgrzywnie, i ‘kara pieniężna, liczona na grzywny’; »grzywna mincarska jest pół funta, 16 łotów«; »grzywna słowiańska« liczyła 48 groszy, 36 szelągów; tłumaczono nią i ‘talent’ w nowym testamencie. Znaczenie pierwotne ‘kark, szyja’ (ind. grīwā, grec. derē), od tegoż pierwiastka co i gardło (p. żreć); wedle pręgi u szyi, ‘gołębia-grzywacza’ powszechnie tak nazywają (hrziwnacz u Czechów). Na Rusi ocalała nazwa monety w griwienniku (‘dziesięciu kopiejkach’) do dziś. Ważono srebro na naszyjniki i naramienniki, griwny i bugi (p.), stąd same grzywny i bugi pieniądzmi bywały. Prasłowo; cerk. griwa, ‘grzywa’, griwna, ‘naszyjnik’, i tak samo u wszystkich Słowian; oznacza i ‘grzbiet czy miedzę góry i lasu’; na Litwie tylko w tem znaczeniu »miejscowem«, łotew. Griwa (Dünamünde pod Rygą), pers. garīwa, ‘pagórek’; ‘grzywa’ i ‘naszyjnik’ zgadzają się tak samo w niem. Mähne, ‘grzywa’, i menni, ‘naszyjnik’.
gub, ‘fałd’ (»suknia z gubami«), przegub, drgubica (‘sieć z trzema gubami’), gubać się, ‘zwijać, stulać się’ (u Reja i i.); od ‘zwijania, stulania’, ‘zupełne znikanie’ przedmiotu: więc gubić, zgubić i liczne inne złożenia (po-, za-, wy-), zguba, zgubny, zgubność; gubiciel. Prasłowo w obu znaczeniach (cerk. dwogub, ‘podwójny’, i gubitel albo paguba, ‘zguba’, p. giąć i ginąć); cerk. pogublją, pogubiti, i tak u wszystkich Słowian, lit. gaubti, ‘okrywać głowę’, gaubtuwe, ‘namitka’, z inną samogłoską dwigubas i trigubas, o ‘podwójnym’ i ‘trojakim’.
gubernator i guwerner, guwernerka, pożyczka z łaciny i z francuszczyzny, od tego samego gubernator, od gubernare, ‘sterować’, co i od Greków (kybernaō) pożyczone.
gula, p. kula; i w innych słowach miesza się gu- z ku-, np. gulasa zamiast kulasa, kulisz, ‘zacierka’. Inne gula, z licznemi odmianami, nazwa ludowa ‘indyka’, dźwiękonaśladowcze, por. gulgotać (z najróżniejszemi odmianami), o ‘bełkocie’.
guldynka, nazwa ‘rusznicy’, jak cieszynka, w 17. wieku; »gwinty się w guldynce wyrobią«, »z guldynki gwintownej«, Potocki i i.
guma (»na gumach«), gumelastyka, z łac. gummi; gumować, gumowy, i w innych złożeniach: gumigut, gutaperka.
gumno, gumnisko, gumienny, gumience (dla przynęty ptaków); prasłowo; obce lit.; tak samo u wszystkich Słowian, chociaż gumno się i w guwno, gubno, huno odmienia; niewyjaśnione.
gunia, guńka, ‘koc (na konie)’ i ‘odzienie’, z łac. gunna, ‘kożuch’, pochodzenia celtyckiego (por. ang.
