drobniejszy, zachodni), co z Skandynawji (porów. Gotland) wsiąkł wkońcu w włoską, gallijską i hiszpańską ziemię. Ależ nazwy Goci, Gotowie, gocki, to nazwy książkowe (znaczą ‘dzielnych’); pierwotną, ludową nazwę upatrywano w Gŭd-, lit. Gudas (tak przezywa Litwa Białą Ruś i Moskwę, a pruscy Litwini Żmudzinów); to Gŭd- ocalałoby w prastarych nazwach miejscowych, Gdów, Giecz (z Gdecz, Giedka), ponieważ niemożliwe, żeby te prastare nazwy, powtarzające się na najgłębszej Rusi (Gdow), pochodziły od biblijnego Gedeona, od którego możnaby istotnie późnych polskich Giedków wywodzić. Ale to mylne domysły, boć lit. Gudas może tyle co ‘Lasowiak’ (prus. gude, ‘las’), a razi -d zamiast oczekiwanego -t nazwy Gotów. Słowianin zadowalał się widocznie nazwą śmieszną ‘Niemca’ i dla Gotów.
gówno, gowoniec (r. 1584), gówniak, gówniarz, przenoszone i na ‘nic z tego’. Prasłowo; por. ind. gu-, ‘cacare’, gū-tha-, ‘brud’. Stąd wywodzono i nazwę aryjską dla ‘bydła’, a napewne gawiedź; na Litwie brak odpowiednika; u innych Słowian gaw- dla ‘brudu’, ‘obrzydłości’, częste, por. czes. ohawný, ‘obrzydły’, ohawiti, ‘spaskudzić’, hawez, roślina ‘cacalia’.
gowor, imię Goworek, ‘rozmowa’, ‘mowa’, ‘słuch’, zjawia się wyjątkowo, np. u Birkowskiego; częściej rozhowory, co całkiem ruskie, więc i gowory może, mimo polskiego g, niepolskie; p. gaworzyć i gwar.
Gozdawa, i inne słowa z go- zamiast gwo-, p. gwozd i gwóźdź.
gra, grać, granie, w Ezopie i i. o ‘popędzie płciowym u zwierząt’, gierka, już w 15. w.; zamiast pierwotnego igra, igrać, igraszka (dochowanych w znaczeniu szczególnem, o ‘zabawie swawolnej’), igrzec (13. wiek, ‘śpiewak-kuglarz’, ‘ioculator’); jeden z liczniejszych przykładów odpadania nagłosowego i-, u nas jeszcze częstszego niż u Czechów, cechującego zachodnią Słowiańszczyznę (Bałkan i Ruś albo wcale tego nie znają, albo w bardzo ograniczonych rozmiarach). Prasłowiańskie więc tylko igra, obce Litwie (przyrostek -ra do pnia ig-, ind. īdżati i ingati, ‘rusza się’). Grać znaczy pierwotnie ‘skakać, pląsać’ (»pagórki igraią« w psałterzu bułg. 9. wieku). Dalsze urobienia; gracz, gracki (»gracko się spisał«), grajek; igrzysko, ‘miejsce gier’, jak widowisko, przeszło i na znaczenie ‘igry samej’, ‘widowiska’; częstotliwe grawać (naigrawać się), grywać (wy-, przegrywać, wygrana); naigrawać się, ‘szydzić’; w 15. w. jigrzec ‘gracza’ znaczy. Cerk. igr, igrati, rus. igrok, ‘gracz’, czes. hra, herec.
grab, prasłowo; Grabovius, ‘bożek dębu u Umbrów’, prus. wozigrabis (grabion, ‘dębina’, macedońskie), u Czechów hrabr i habr, podobnie u Serbów, u Bułgarów gabr (Gabrowo), ale z tego nie wynika, żeby grab z grabr powstał. Grabie nie od tego drzewa nazwano. Częste po nazwach miejscowych, Grabowiec i t. p.
grabarz, grabarka (i ‘praca na polu’), z niem. Gräber (od Grab), ale jest i grubarz do gruby z niem. Grube w tem samem znaczeniu; oprócz tego gruba, toż co i niem. Grube, o ‘dole’, ‘piwnicy’, ‘szybie’, ‘piecu’. Inne dawne pożyczki (16. w.): grobsztyn, ‘pomnik’, Grabstein; grabsztykiel i grabsztych, ‘rylec, dłóto’,
