rzalina, gorzałkoś, gorzałczany. Żółtogorący, o kolorze; »na gorącym uczynku«, ‘na świeżym’; gorąco, gorącz, ‘upał’; dogorywać (przeniesione na umierającego); ‘rośliny kwitnące jaskrawo’: gorzekwiat, gorzykwiat (od 15. w.). Przeniesione na umysłowość: zagorzały, zagorzalec, ‘zapaleniec, zapalczywy’. Pień: gor- (gar-) i gŭr- (p. grzać i garnek) i żar- (z gēr-; p. żar i zarzewie); pierwotne gher-, ind. hara-, ‘żar’, grec. theros, ‘lato’, niem. warm, prus. gorme, ‘gorąco’, garewingi, ‘żarliwie’.
gorzej, przysłówek do stopnia wyższego gorszy (od zły), najgorszy (najgorzej); gorszyć, gorszyciel, zgorszenie. Gorszy zajęło więc miejsce jakiegoś źlejszy, jak i dobrzejszy ustąpiło lepszemu; gorzki zaś we wszystkich językach słowiańskich przenoszą od ‘smaku’ na ‘gorzką dolę’, ‘niedolę’ (gorkij, ‘nieszczęsny’). Czasownik gorzyć przestarzały i wyjątkowy, ale jego częstotliwe przegarzać powszechne w dawnym języku, począwszy od psałterzów: »pokolenie złe i przegarzające« (w tłumaczeniu z r. 1532: »gniew pobudzający«), »świętego rozgorzyli« (r. 1532: »gniewali«); w psałt. florjańskim nawet raz: przegarających(!); rozgorzyć i rozgarzać, ‘irritare’ (‘irytować’), w obu psałterzach częste. Prasłowo; cerk. gorij, rus. gorszij, czes. huorze, horszi.
gorzki, drugi stopień (o ‘smaku’) gorzczejszy (w 16. i 17. wieku), gorzkość, gorycz (jak słodycz, Barycz; rzeczowniki na -y przybierają -nja: dobrynja, goryń, lub -cz), goryczka, o roślinach wszelakich (np. ‘sporysz’ nazywają r. 1472 gorycz, goryczel!, goryczka żytnia), tak i gorycznik; dalej gorczyca, ‘sinapis’, gorczyczka, ‘musztarda’, »gorczyczne ziarno«. Gorzki wymawiają oddawna i piszą przez ż, gorżki, odróżniają od niego gorkiego, t.j. ‘gorącego’ (ludowe: »modluł się gorko«) ależ to to samo, bo gorzki smak przezwano od pieczenia, palenia, gorzenia na języku, por. ślinogorz; pień gor- rozwinął się więc szerzej niż żar-, ale znaczenie to samo w istocie. ‘Gentiana’ przezywają źródła 15. i 16. wieku: gorczyca, gorczyczka, goryczka, goryczki i, z czeska, horzec. Z czasowników przytaczamy jeszcze gorzknieć, zgorzkniały, i rozgoryczyć, rozgoryczony; dalej: gorzkawy. Prasłowo; cerk. gorĭk, goresť, ‘gorycz’, rus. gorkij, gorczica (z pols.), ogorcziť, serb. gorcziti, czes. horzký, horczice, horzknouti.
gospoda, gospodzin (dalsza odmiana: gospodzina lub skrócone gospodna; wołacz: gosponie!, z gospodnie!), przymiotnik: gospodnowy i »angioł gospodzinów«; gospodyni, gosposia, gospodza (‘pani’; jeszcze w 17. w. u Morsztynów dla ‘kochanki’, wołacz dawny: gospodze!). Pierwotnego rzeczownika gospodź (ruski wołacz: hospodi!) już wcale nie znamy, tylko urobienia z -in, -ja (gospodza z *gospodja); gospodź był ‘panem’ (poć = lit. patis, ‘małżonek’, ‘sam’; grec, posis, ‘małżonek’, potniā, ‘władnąca’, des-potēs; ind. pati-, ‘pan’, ‘władca’, ‘małżonek’) gości, więc to samo co łac. hospes z *hostipotis, ‘ugoszczający’ (stąd hospitium, hospitale, niem. Spittel, nasz szpital); gościpoć skrócono, jak w łac., na gospodź; od tego pochodzi zbiorowe gospoda (‘miejsce ugaszczania’, u bogatych Słowian osobne dla tego domostwo),
