o ‘kobietach, szczególnie dworskich’; nazwa pomieszczenia, niem. Frauzimmer, ‘pokój kobiecy’, przeniesiona na ludzi (i w niemieckiem samem oddawna). Od tegoż Frau pochodzą zdrobniałe frejlina (‘osoba dworska’) i narzeczowe frelka z Fräulein, co do 19. wieku tylko szlachcie przysłużało, gdy Mamsell mieszczankom służyło.
fraza, mylnie frazes (z zachowaną obcą końcówką), z licznemi urobieniami, nawet frazesowicz; z franc. phrase z łaciń. szkolnego phrases, z grec. frasis, ‘wyrażenie’, verifrasis, ‘omówienie’.
frez, tak niemal stale za fryz w 16. i 17. wieku, ‘koń ciężki’, nazwany od miejsca chowu, Fryzji; por. sekiel, wałach, żmudzin; »insze frez, insze żmudzin«, Potocki; przysłowie: »upominek jak żmudzinek, jak fryz oracyja«.
frędzla, pierwotnie, jeszcze do końca 16. wieku, bez owego przyrostku: frandza, franza (zapisana już w r. 1394), framza r. 1600; z niem. Franse z włos. frangia, franc. frange; dz i z się mieszają, por. bardzo, dzwon, a ę, jak zawsze, z an; l dodane, jak w spichlerz; dziś frędzelka albo fręzelka. Włos. i franc. słowo z łac. fimbria, ‘otok’, ‘lamówka’.
frunąć, ‘ulecieć’, dźwiękonaśladowcze; przed n wypadło może g, bo frugać istnieje po narzeczach, ale jest i samo fru! (fru-bru); częstotliwe fruwać, wyfrunąć.
fryc, frycówka, frycować, ‘niedoświadczony’ i ‘kpiny z niego’; termin flisowski, z niemiec. Fritz (zdrobniałe od Friedrich), dowolnie wybranego (por. niem. hänseln, ‘wyśmiewać’, od Hans; przemykicić od Mykity).
fryga, ‘bąk (zabawka)’, frygać, frygnąć, ‘rzucać się’, dźwiękonaśladowcze; Czesi zowią ‘bąka’ frczadlem; por. frunąć.
fryj i, częściej, fryje; fryjerz, fryjerka; ‘zaloty’, ‘gach’, ‘nierządnica’; fryjerstwo, fryjerski, czasem i przez e pisane, fryjować, fryjowny, od 15. w. ogólne; z niem. freien (‘zalecać się’, Freier, dziś frajer, frajerka, gminne). U Czechów z e wyłącznie, frejowný; u nich (a za nimi u nas) nabrało słowo znaczenie występne, obce niemczyźnie, gdzie freien o rządnej miłości się używało.
fryjor, termin flisowski, z niem. Frühjahr, ‘wiosna’ i ‘wiosenne spławianie’, od früh, ‘wczesny’, grec. prōi.
frykas, frykasować, z kuchni francuskiej już w 17. w.; już Potocki wymienia jako potrawy wymyślne: »blomuz, potaź i frykacz« (t. j. blancmanger, potage, ‘zupa’, i fricassée); z łac. fricare, skąd frykando poszło, frykcja (‘wcieranie’, skąd i żartobliwe fryka, ‘baty’); z łac. frictare, ‘nacierać’, franc. frotter, u nas froterować(!), z zachowaną końcówką, zamiast frotować.
frymark, frymarczyć (cnotą), ‘wymienny handel’, z niem. Freimarkt (‘targ wolny’); u Czechów frejmarcziti, frejmark, ‘wymiana’; u nas bogaciej rozwinięte; por. jarmark.
fryszki, ‘rzeczy świeże’, z niem. frisch, w 16, w.; niem. łączą z naszem przaśny (p.).
fryszt, fryst, ‘odwłoka’, ‘wolny czas’ (termin sądowy), z niem. Frist, prasłowa wątpliwego początku.
frywort, rozpodobnione w frywołt, w 14.—17. wieku, ‘śniadanie’, ‘feta’, z niem. Frühwurt (tak samo u Czechów), o ‘rannej (Frühe) za-
