osika, sosna, jodła, modrzew, smrek, jałowiec, iwa, laska (leszczyna); jabłoń, grusza, drzon, tarn, trzemcha, świdwa; zbiorowe: las, bór, gwozd, dąbrowa, łęg, gaj; choina i szysze.
O ziemi samej: kamień, piasek, glina, nie wyliczając terminów dla skał-opok (gór) ani moczarów (bagien, błot). Z roślin wszystkie uprawne wyliczamy pod zbożem; dalej: mech i liszaj, rogozie, treść (trzcina), chebd i bez, ślaz, bluszcz, dzięgiel, bielon, lebioda, szypszyna, jemioła, kąkol i kostrzewa, paproć, szczaw, bdły i grzyby, piołun, omieg, rdest, głóg, chrzan, poraj. Nazwy czeskie przechodziły do nas, a nierównie więcej, niemal wszystkie, od nas na Ruś, tak, że powtarzanie się tej samej nazwy u Czechów, u nas i na Rusi bynajmniej nie dowodzi pierwobytności czy tylko dawności nazwy, co mogła dopiero w 15. w. do nas z Czech przybyć, a w 16. i 17. w. od nas na Ruś się dostać. Nazwy roślin, rodzime napozór, bywają już w 15. wieku tłumaczeniem z łaciny, a czasem i z niemczyzny, są więc tak samo sztuczne, jak nazwy utworzone przez ks. Kluka i i. w 18. i 19. w.; dlatego je pomijałem.
fawor, ‘łaska’, wprost z łac., skąd i dawny czasownik fawować, ‘dobrze życzyć’, łac. favere; faworyt i faworyta wprost z włosk., a fawory, ‘wstążki’, i faworyty, ‘bakenbardy’, z franc. faveurs i favori.
faza, ‘stan, stopień rozwoju’; europejskie; z grec. fasis (bez końcówki grec., jak się należy; nie jak kryzys, zam. kryza), od fajnō, ‘zjawiam się’.
febra, narzeczowe frybra (w słowach obcych »podwaja się« spółgłoski nieraz), z łac. febris (bez końcówki).
fechtować, fechtmistrz, z niem. fechten, prasłowa wątpliwego początku.
feld- w rozmaitych złożeniach, feldwebel, feldmarszałek, z niem. Feld, słowo to samo co nasze pole (»marszałek polny«); webel (w feldwebel), ‘woźny’; felczer, ‘cyrulik’, Feldscher (scheren, ‘strzyc’), od nas na Ruś przeszedł, gdzie nazwę, jak i u nas po narzeczach, stale przekręcają, najczęściej w ferszał.
felpa, przestarzałe, ‘plusz’, z włos. felpa.
fenik, p. pieniądz.
ferenc lub ferens, ‘hołysz’ (z węg. Ferenc, ‘Franciszek’), jak (chudy) derbisz, Matyas.
feret, feretek, w 16. wieku częste (u Reja i i.), ‘sprzążka’, z włos. ferretto (od ferro, ‘żelazo’).
ferezja, ‘suknia wierzchnia’ o szerokich rękawach, nie przepasywana, często czerwona, a podszywana futrem, w 16. i 17. w noszona przez zamożnych; z turec. feredże, a to z grec. feresia, ‘płaszcz z rękawami’, ‘zarzutka dla kobiet’; »dębowa ferezja«, częsty żart w 17. w., o poceniu się w wannie drewnianej dla pozbycia przymiotu. Z ferezji szyto kontusz, z kontusza żupan, a z żupana szarawary.
ferje, ‘wakacje’; oboje łac., dla dni wolnych od pracy; od ferjalny, ‘świąteczny’, odróżniaj feralny, ‘nieszczęśliwy, fatalny’: łac. ferialis i feralis (od feralia, Dziadów lutowych rzymskich, gdy ustawały ofiary) są zupełnie różne; pierwsze do festum (r z s), ‘czasu boskiego, czy ustanowionego’; drugie do ‘dusz zmarłych przodków’ (fer- z dhves-, p. duch, dusza).
