giej używają wszyscy Słowianie zbiorowego rzeczownika bracia (z tego mylne brać), jak księża, kacia, święcia, swacia. Dalsze urobienia: bratanek i brataniec; zgrubiałe brach (u Reja i i., szczególniej w wołaczu brachu!). Zdrobniałe: bratki, (‘kwiat’, »brat z siostrą, fijołek, siostra z bratem«, r. 1472; »Iwan da Marja« na Rusi), braciszek (klasztorny). Urobienia: bratowa; bratać się; bratni; »za pani brat z kim« i do Moskwy dostało się od nas. Na Litwie: prusk. brati i bratrikai (niby ‘bratrzyki’), litew. broterelis, zdrobniałe, ściągnięte w brolis, ‘brat’ (jak serb. brale!); grec. fratria odpowiada naszemu bratria, bracia, zupełnie. Pomijamy zdrobnienia i złożenia, bratobójczy i i.
bratnal, bretnal, z niem. Brettnagel, bo -nagel, ‘gwóźdź’, zawsze w -nal ściągamy.
brawować, ‘hałasować’, w 17. w.: »brawuje po sejmikach szlachta«, »na jednego brawownika pod Gołębiem«; brawarje, dziś brewerje, ogólne w 17. w.: »swoje rozpościerać brawarje«, »cudowne brawarje stroi«; brawura, brawo! Wszystko z włosk. bravare, braveria, bravo (‘dzielny’), bravura, a to z łac. barbarus (franc. brave, co i Niemcy przejęli, brav); p. barbarzyniec.
Brda, dopływ Wisły, r. 1145 Dbra, i tak jeszcze w 13. i 14. wieku (pisownia Dzbra bez znaczenia), nazwana więc od dbry, t. j. debry (p.). Są jednak i dawne nazwy: Brdów, Brdawa, co może do brnąć należą.
bre-, liczna, poczęści zupełnie przestarzała francuszczyzna dawnych powieści (powtarzająca się i u Turgieniewa), np. bregiet (nie breglet), o ‘zegarkach Szwajcara Bregueta’, breterstwo, ‘pojedynkomanja’, bretteur (tytuł noweli Turgieniewa); breloki i berloki, franc. breloque i berloque, ‘ozdóbki u zegarka’; brazole i brezole, niem. Brisolet, ‘kotleciki’, serb. briżolica, z wenec. brisiola, włosk. braci(u)ola, ‘kotlet’, od brace, ‘węgle’, braciere, ‘ruszt’, bracioliere, ‘brytwana’.
bre! bre! okrzyk hulaszczy, ogólny w 17. w., »oj bre bre, lej rozlej«. Przywędrował do nas z Bałkanu i od Rumunów; u nich to bre z mre powstało, a to jest skrócone grec. mōre, ‘błaźnie!’ pierwotnie (od mōros, ’błazen’), co zeszczuplało na okrzyk (bułg. more na ‘mężczyznę’, mori, na ‘kobietę’), tur. bre.
brechać, dziś pospolitsze niż brzechać (mówią tylko breszę, nie brzeszę), brechun, brechliwy, brechnia; prasłowo; por. brzech(o)tać i o ‘sroce’. Pień bre- służy ogółem dźwiękom; nazwa litewska ‘jelenia-łosia’, bredis (to samo słowo tkwi w nazwie Brindisium, skąd nazwa bronzu urosła!), nasze brzedzić, w 15. wieku o ‘ryku jelenim’, obok i z tego bredzić, brydzić, brednia, jak brechnia, »bredne marzenia«, wybredny, brdać w »ubrdać sobie co«; bredzić ma to osobliwsze znaczenie bajania tylko u nas i na Rusi; postaci z bre-, bry-, już w 16. w. ogólne; wybredny właściwie ‘wymyślny’. Bre- znaczyło pierwotnie ‘głosić’, ‘mówić’, por. staroczes. brecze, brecz, ‘mówił’, breczeti i brzeczeti, ‘beczeć’, breca, ‘klępa’, brecna; p. brznieć, brzęk; br(z)echać nie jest też dźwiękonaśladowcze, lecz urobione przez -ch jak machać, pachać, jechać, spiechać, *śmiechać, wąchać.
brekla, ‘zatyczka gorsetu’, w 17. w. ogólne: »z rogów sznurówkami, podkładając je breklami«; brekle tłumaczą r. 1682: »kij, co go z przodku
