zwa jeziora: Bebło, Bybło; podobnie bacnąć, p. pacnąć.
baca, ‘starszy (pasterz) nad juhasami’, w »mazurskiej« postaci, zamiast bacza, bo z węg. bacs(a), bacsó, ‘pasterz’, z rumuń. baciu.
bachmat, ‘koń tatarski’, »ich bachmaty«; »bachmatek« w figliku białoruskim Rejowym, bo z Rusi do nas nazwa przyszła, a na Ruś od Tatarów samych.
bachor, bachur, ‘dzieciak’, ‘bęben (żydowski szczególnie)’, z hebraj. bāchur, ‘młodzieniec’.
bachorze, szczególnie w nazwach topograficznych, ‘moczar’; p. bagno; jest i nazwą brzucha: »rzepą napchany bachor«, Potocki; z czesk. bachor, bacharz, brzuchacz.
bachus, bachusy (bekusy), ‘ostatnie dnie zapust’ i ‘maski’, bachant, bachandryja, od obchodu świąt »bachusowych«, bachować; wszystko od nazwy Bakcha.
baciarz, baciarski, baciaryga, z bruku lwowskiego, jak i makabunda, ‘urwisz’, z węg. betyár, ‘zuchwalec’.
baczmaga, ‘obuwie’, z tur. pasmage, ‘sandały’; w Janczarze około r. 1500 mowa o pasmage, czego tłumacz polski nie zrozumiał, ‘nogawice (spodnie)’ wstawił. Do nas z Rusi, jak ruskie b (baszmag) świadczy.
baczyć, od *baki, ‘oka’, jak patrzyć od patry; »świecić baki lub bakę«; baczny, baczliwy; szczególniej w złożeniach: obaczyć, dziś jeszcze raz złożone: zobaczyć (»do zobaczenia, zobaczyska«); przebaczyć znaczy jeszcze u Lubelczyka 1558 r. ‘przeoczyć’, a z tego urosło nowe znaczenie: ‘odpuścić, darować’, jak i w wybaczyć; zabaczyć, ‘zapomnieć’, z niedobaczka. Słowo wyłącznie nasze, od nas na Ruś; u innych Słowian nieznane. Już w psałterzu stałe, baczycie, ‘uważajcie’; p. bały.
bać się, ściągnięte z bojać, jak stać z stojać albo pas z pojas; narzeczowe bojeć, z mylnem e (jak i stojeć); boję się, bojaźń (p.), obawa (p.). Prasłowo: cerk. bojati sę, boją sę i tak u wszystkich Słowian. Pień bī-, bi-ja-, boje-; lit. bijotis, ‘bać się’, bajus, ‘straszny’, prusk. bijatwei, ‘bać się’, pobajint, ‘ukarać (straszyć)’, ind. bhajate, ‘boi się’, bhīma- i bhīti-, ‘strach’, awest. b(a)jente, ‘boją się’. Już w psałterzu bać ściągnięte.
baćkory, ‘meszty, papucie’, z węg. boczkor, słowack. baczkor.
badać, badacz, złożenia z z-, wy-, o- (późne stosunkowo; dawniejsze tylko: zbadać i wybadać), badawczy (jak spostrzegawczy do przymiotników na -awy, jak ciekawy); częstotliwe do bóść (p.); tak samo u Czechów, bádati, gdzie i pierwotne znaczenie ‘bodzenia’ istnieje; cerk. probadati, rus. probodat’, ‘przebijać’, serb. badal, ‘oścień’, badala, ‘sonda’, badil, ‘łopata’, badkawica, ‘lancet’. Już w psałterzu stałe słowo: badanie, ‘scrutinium’.
badrak, ‘rumak’, Potocki; wschodnie oczywiście; skąd?
badyl, ‘łodyga’, p. badać (serbs. badil!).
bagatela, bagaż, najpospolitsza francuszczyzna; pierwsze ostatecznie od bague, ‘pierścionek’, z łac. bacca; drugie od bague, ‘pakunek’, z łac. baga, niem. Pack, Gepäck, skąd nasze pakować (się).
bagazja, ‘materja, tkanina’, z tureck. i arab. takiegoż słowa, przez węg. bagazia; »żupany z bagazyi, kontusze z tuzinku«, Potocki.
bagnet, z bajnetu, franc. baïonette
