Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 17 - Emigracja - Rok 1863.djvu/13

na ich rozkaz oddawali życie. A któż zgubił sprawę powstania?
 Oni byli „rozumni szałem“, — a wodzowie!
 — Zdradzono nas! Oszukano! Zaprzedano! Nie dajmy się, bracia, dłużej oszukiwać: sąd i kara na zdrajców przedewszystkiem!
 — Sąd! kara! — domagają się nieszczęśni.
 — Chłopicki zdrajca! — wybucha ktoś groźnie.
 — Zapłacił pod Grochowem.
 — Skrzynecki zdrajca! Skrzynecki! Skrzynecki!
 Lecz pamiętają inni Olszynkę, Ostrołękę. Patrzyli na jego odwagę, czynów sądzić nie mogą, nie umieją.
 — Krukowiecki! Krukowiecki! poddał Warszawę!
 — Nie ma go między nami. Piętnujmy hańbą jego imię!
 Ból, gorycz, nędza, przebyte cierpienia dają ich słowom siłę. Oni czują, że gdzieś są winni, więc żądają kary.
 — Bracia — odzywa się ktoś spokojniejszy, — czy o karę nam chodzi? Nie zbaczajmy z drogi. Karę zostawmy Bogu. On jeden widzi wszystko i może karać sprawiedliwie.
 — Bóg zapomniał o nas! A może Go niema! Musim liczyć na własne siły.
 — Zgoda, liczmy na nie, lecz skierujmy wszystkie do jednego celu: chcemy ratować ojczyznę. Tam pastwi się tyran, my tu umieramy, — tak nie może być dłużej.
 — Po co nas wyprowadzili? Dlaczego nie zginęliśmy tam, na swojej ziemi? Zbrodnia! zbrodnia!
 — Może zbrodnia, ale jej nie cofniemy, — myślmy, co czynić teraz.
 — Powrócić i odwołać się do ludu. Pomiędzy lud iść trzeba. Żaden wróg nas nie zmoże, gdy cały lud powstanie. Dlaczego lud dotąd w niewoli u panów? Dlaczego chłop nie uwłaszczony? Dlaczego sejm wolności ludu nie ogłosił?
 — Sejm zdrajca! Sejm nas zgubił!
 — Panowie nas zgubili, szlachta. Dlaczego lud