Strona:Adam Asnyk jako wyraz swojej epoki.djvu/058

bach, i tym podobnych efektach, które można znaleźć w niektórych utworach jego z pierwszej doby twórczości
 Ale jak rozpacz, tak uwielbienie dla Słowackiego i jego szamotania się duchowego odpowiadało nastrojowi ogółu i znajdowało żywe echo w sercach rówieśników poety. Nigdy sława autora Kordjana nie stała tak wysoko, jak wówczas; dla rozgorączkowanych serc i wyobraźni nie było nic piękniejszego od gorączkowej, pełnej migotnych blasków i wybuchów teatralnych poezji Słowackiego. Każda inna poezja dawniejsza wydawała się im zbyt bladą i spokojną.
 Czas płynął, społeczeństwo powoli wracało do spokoju; poeta także. Lutnia poety daleko spokojniejsze wydawała tony, choć było między niemi wiele smutnych. Nie odpowiadałoby to rozmiarom tego artykułu, gdybym chciał je wszystkie wymieniać i charakteryzować; zresztą zrobiłem to gdzieindziej. Tu chcę co najwyżej podać ogólną charakterystykę poezji jego późniejszej i zwrócić uwagę tylko na poważniejsze tony.
 Asnyk prędko otrząsnął się z naśladownictwa Słowackiego, z którym duchowego pokrewieństwa miał bardzo mało, a jeśli wielbił go jeszcze w ostatnich czasach (w wierszu na obchód Słowackiego), to uwielbienie to miało wyraźną barwę polityczną. Natomiast odbił się na nim wpływ poezji zachodniej, Musseta i Heinego, spadkobierców bajronizmu, których wątła, giętka i kapryśna muza, pełna gracji, ironji, a czasem cynizmu, miała wiele uroku tak dla niego, jak i dla wielu współczesnych. Można znaleźć w poezji Asnyka cały szereg liryków, które się dadzą pod bliższy lub dalszy wpływ tej poezji podciągnąć, i w tych to lirykach lekkość, wdzięk, przeźroczystość wiersza i budowy stroficznej doprowadzone zostały do doskonałości. Ale nie te cacka rymowane nadają znaczenie poezji Asnyka. Najważniejszemi są te utwory, w których poeta wypowiadał duszę