Jana Kochanowskiego Dzieła polskie (1919)/Pieśni/Księgi wtóre/Pieśń XIII

Dodaj linki
Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Jan Kochanowski
Tytuł Jana Kochanowskiego Dzieła polskie
Podtytuł wydanie kompletne, opracowane przez Jana Lorentowicza
Wydawca Tow. Akc. S. Orgelbranda S-ów
Data wyd. [1919]
Miejsce wyd. Warszawa
Indeks stron
›››
PIEŚŃ XIII.[1]

Panu dzięki oddawajmy,
Jego łaskę wspominajmy,
Który hardym miesza rzeczy,
A skromne ma na swej pieczy.

On hardy, nieunoszony,
On Tyran[2] północnej strony,

Któremu jako sam mniema,
Świat tak wielki równia[3] nie ma;

Car Moskiewski plac mężnemu,
Puścił Królowi Polskiemu;
Nie oparł się aż o lody,
Niepławnej północnej wody.

Granic i zamków budownych
Odbieżał i miast warownych;
Płatna to,[4] kiedy o duszę,
I sam go obmówić[5] muszę.

Obróć swój koń prędkonogi,
Nieścigniony Care drogi;
Chcesz być groźnym, a uciekasz,
Jeśliś płochy, hardzie nie każ.[6]

Teraz był czas prorokować,
Komu szłyk[7] naprzód zdejmować;
Teraz się było dowiadać,
Kto ma naprzód z konia spadać.


Bóg pomóż, Królu jedyny
Szerokiej polskiej krainy.
Umiesz ty hardym dogodzić,
Ani się im dasz rozwodzić.

Zdjąłeś maszkarę butnemu
Tyrannowi Moskiewskiemu.
Okazałeś, że nie kąsa,
Chocia to porożem[8] wstrząsa.

W zamcech[9] nadzieję pokładał,
Ale i tych prędko stradał;
Nie przyszło mu do odsieczy:
Głowy ostrzec[10] bardziej grzeczy.

Znowu tedy, skąd był wyszedł,
W ręce polskie Połock przyszedł,
Za powodem szczęśliwego
Stefana, Króla Polskiego.

Nie pomogły kule częste,
Zręby mocne, baszty gęste:
Puściły żelazne brony.[11]
A ty, Królu niezmożony,

Nie tylko zamki budowne,
I twierdze bierzesz warowne;
Ale, co chwalniejsza w tobie,
Jesteś silen i sam w sobie.[12]


Nie puściłeś wódz gniewowi,
Łaskęś nieprzyjacielowi
Uczynił; masz i dzielnością,
Masz już nadeń i ludzkością.

Zdrów bądź, Królu niezwalczony;
Ciebie moje wdzięczne strony
Nie zmilczą między sławnymi
Bohatery walecznymi.




  1. ↑ pieśń napisana po zawarciu (r. 1582) z Iwanem Groźnym traktatu, zapewniającego Polsce Inflanty i Połock. (Przypis własny Wikiźródeł Przypis błędny — pieśń ta została opublikowana już w 1580 jako pierwsza w zbiorze Piesni trzy Iana Kochanovvskiego, O wzięciu Połocka, O statecznym słudze R.P., O vczciwey małżonce wydanym w Warszawie przez Walentego Łapczyńskiego w drukarni latającej Mikołaja Szarfenbergera).
  2. ↑ władca.
  3. ↑ od: rówień, ia.
  4. ↑ ważna to rzecz.
  5. ↑ usprawiedliwić.
  6. ↑ jeśliś trwożliwy, nie odgrażaj się zuchwale.
  7. ↑ komu się pierwszemu kłaniać. Szłyk — w starej polszczyźnie: czapka spiczasta. Poselstwo Iwana Groźnego, po przybyciu do Krakowa 1579 roku, żądało, aby król, przyjmując je, powstał z tronu i zdjął czapkę.
  8. ↑ pokazuje rogi.
  9. ↑ dawny miejscownik liczby mnogiej.
  10. ↑ ochronić.
  11. ↑ bramy.
  12. ↑ umierz nad sobą panować.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Kochanowski.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Jana_Kochanowskiego_Dzieła_polskie_(1919)/Pieśni/Księgi_wtóre/Pieśń_XIII&oldid=3259668”